| Information | |
|---|---|
| has gloss | (noun) chief lama and once ruler of Tibet Dalai Lama, Grand Lama |
| has gloss | eng: The Dalai Lama (; ) is a lineage of religious officials of the Gelug sect of Tibetan Buddhism. The name is a combination of the Mongolian word Далай "Dalai" meaning "Ocean" and the Tibetan word བླ་མ ་"Blama" (with a silent b) meaning "chief" or "high priest." "Lama" is a general term referring to Tibetan Buddhist teachers. In religious terms, the Dalai Lama is believed by his devotees to be the rebirth of a long line of tulkus who descend from the bodhisattva Avalokiteśvara. Traditionally, His Holiness is thought of as the latest reincarnation of a series of spiritual leaders who have chosen to be reborn in order to enlighten others. The Dalai Lama is often thought to be the director of the Gelug School, but this position belongs officially to the Ganden Tripa, which is a temporary position appointed by the Dalai Lama who, in practice, exerts much influence. |
| has gloss | eng: The Dalai Lama is a religious figure in Tibetan Buddhism. He is its highest spiritual teacher of Gelugpa school. A new Dalai Lama is said to be the re-born old Dalai Lama. This line goes back to 1391. The 14th and current Dalai Lama is Tenzin Gyatso. |
| lexicalization | eng: Dalai Lamas |
| lexicalization | eng: Dalai lama |
| lexicalization | eng: Dalai-Lama |
| lexicalization | eng: Dalailama |
| lexicalization | eng: Dalaï-lama |
| lexicalization | eng: Dálài Lǎmā |
| lexicalization | eng: Grand Lama |
| lexicalization | eng: Taa-la'i bla-ma |
| subclass of | (noun) a Tibetan or Mongolian priest of Lamaism lama |
| has subclass | e/Tulku |
| has instance | e/10th Dalai Lama |
| has instance | e/11th Dalai Lama |
| has instance | e/12th Dalai Lama |
| has instance | e/13th Dalai Lama |
| has instance | e/3rd Dalai Lama |
| has instance | e/4th Dalai Lama |
| has instance | e/5th Dalai Lama |
| has instance | e/6th Dalai Lama |
| has instance | e/7th Dalai Lama |
| has instance | e/8th Dalai Lama |
| has instance | e/9th Dalai Lama |
| has instance | e/Gelug |
| has instance | e/Gendun Drub |
| has instance | e/Gendun Gyatso |
| has instance | e/Khedrup Gyatso |
| has instance | e/Lhamo Dhondrub |
| has instance | e/Rinpoche |
| has instance | e/Tibetan Buddhist canon |
| has instance | e/Vajra |
| has instance | e/Yeshe Gyatso |
| has instance | e/fr/Liste des dalaï-lamas |
| has instance | c/pt/Livros do Dalai Lama |
| has instance | e/tl/Ikalabing-apat na Dalai Lama ng Tibet |
| has instance | e/tl/Ikatlong Dalai Lama ng Tibet |
| has instance | e/tl/Unang Dalai Lama ng Tibet |
| Meaning | |
|---|---|
| Afrikaans | |
| has gloss | afr: Tenzin Gyatso, die veertiende Dalai Lama en uitgeweke leier van die Tibetaanse volk, was die hoofkrag agter die behoud van Tibet se ryk en antieke kultuur sedert die Sjinese, vasberade om sy unieke identiteit uit te wis, Tibet in 1950 ingeneem het. Na sy vlug na Indië in 1959 het hy 'n demokratiese regering-in-ballingskap gestig wat toegewy was tot die bevryding van Tibet en die welsyn van die nou meer as 120 000 Tibetaanse vlugtelinge. |
| lexicalization | afr: Dalai Lama |
| Arabic | |
| has gloss | ara: الدالاي لاما هو القائد الديني الأعلى للبوذيين التبتيين وحتى عام 1959 م كان الدالاي لاما يمثل القيادتين الروحية والدنيوية في إقليم التبت. وهو بطبيعة الحال راهب بوذي في جماعة القبعات الصفر (غيلوغبا) والتي أوجدت على يد تسونغكابا (1357 – 1419). |
| lexicalization | ara: دالاي لاما |
| Asturian | |
| has gloss | ast: Dalái Lama, del mongol dalaï, océanu, y del tibetanu lama (bla-ma), maestru espiritual o gurú, yel líder espiritual del lamaísmu ó budismu tibetanu, líder políticu del pueblu tibetanu enantes de la invasión de China, y nactualidá dirixente del Gobiernu tibetanu nel exiliu. |
| lexicalization | ast: Dalai Lama |
| Belarusian | |
| lexicalization | bel: далай-лама |
| Bengali | |
| has gloss | ben: দলাই লামা তিব্বতের আধ্যাত্মিক প্রধান। ইনিই তিব্বতের শাসনতন্ত্রের শীর্ষ পদাধিকারী। তিব্বতি বিশ্বাসানুসারে দলাই লামা করুণাময় বোধিসত্ত্ব অবলোকিতেশ্বরের অবতার। ইনি তিব্বতে রাজকীয় মর্যাদাপ্রাপ্ত ব্যক্তিত্ব। তিব্বতের লাসা শহরে অবস্থিত বিলাসবহুল পোতালা প্রাসাদে দলাই লামা বসবাস করেন। বর্তমান চতুর্দশ দলাই লামা হলেন তেনজ়িন গিয়াৎসো। চীন কর্তৃক তিব্বত অধিগৃহীত হওয়ার পর ১৯৫৮ সালে চতুর্দশ দলাই লামা তাঁর কিছু অনুগামীসহ গোপনে দেশত্যাগ করে ভারতে আগমন করেন এবং সেখানে আশ্রয় গ্রহণ করেন। ইনি তিব্বতে শান্তিরক্ষার ক্ষেত্রে অবদানের জন্য নোবেল শান্তি পুরস্কার লাভ করেছেন। |
| lexicalization | ben: দলাই লামা |
| Tibetan | |
| lexicalization | bod: ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ |
| lexicalization | bod: རྒྱལ་དབང་སྐུ་འཕྲེང་རིམ་བྱོན། |
| lexicalization | bod: ཏཱ་ལའི་བླ་མ |
| Bosnian | |
| lexicalization | bos: Dalaj Lama |
| Bulgarian | |
| has gloss | bul: Далай Лама е най-висшия духовен водач и учител в Тибет. Титлата му Далай Лама означава буквално "учител, чиято мъдрост е голяма, колкото океана". |
| lexicalization | bul: Далай Лама |
| lexicalization | bul: далай-лама |
| Catalan | |
| has gloss | cat: Dalai Lama (mestre oceànic en mongol; de dalai, oceà, i lama, mestre espiritual) és el títol de l'autoritat mundana suprema del Tibet i un dels títols religiosos més importants del budisme tibetà. |
| lexicalization | cat: Dalai Lama |
| lexicalization | cat: Dalai-lama |
| lexicalization | cat: Dalai-lames |
| Chavacano | |
| has gloss | cbk: Dalai Lama ay conosido como el mas importante sacerdote de Tibet e lider secular de administration de Tibet de 27 siglo hasta la primer media parte de 20 siglo; despues ay el hefe de administration de Tibet in exilio hasta ahora. Ele ay premiado de Premio Nobel del 1989 |
| lexicalization | cbk: Dalai Lama |
| Czech | |
| has gloss | ces: Dalajláma či dalajlama je považován za politického a světského vůdce Tibeťanů. Je hlavním světským představitelem školy gelugpa (duchovním je gandänthipa) a jeho tradiční sídlo je ve Lhase v paláci Potála a Norbulingce. |
| lexicalization | ces: Dalajlama |
| lexicalization | ces: dalajláma |
| lexicalization | ces: Dalajlámové |
| Mandarin Chinese | |
| lexicalization | cmn: Dá lài lǎ ma |
| lexicalization | cmn: 达赖喇嘛 |
| lexicalization | cmn: 達賴喇嘛 |
| Corsican | |
| lexicalization | cos: Dalai Lama |
| Welsh | |
| lexicalization | cym: Dalai Lamas |
| lexicalization | cym: Dalai Lama |
| Danish | |
| has gloss | dan: Dalai Lama er tibetanernes religiøse og politiske overhoved. Den nuværende Dalai Lama hedder Tenzin Gyatso. Af familie, venner og hof kaldet Kundun, hvilket betyder "tilstedeværelsen". Dalai Lama blev født i landsbyen Tagtser, i den Tibetanske provins Amdo, i året 1935. En delegation, ledet af Keutsang Rinpoche, finder, i 1937, det lille barn, som ved udpegelse af den 13. Dalai Lamas personlige genstande, bekræfter at han er den nye inkarnation. I 1940, bliver den 14. Dalai Lama tronsat i Potala-paladset i Lhasa. Dalai Lama tihører Gelug-sekten af Tibetansk Buddhisme. |
| lexicalization | dan: Dalai Lama |
| German | |
| has gloss | deu: Dalai Lama (aus dem Mongolischen: Ozeangleicher Lehrer , von Dalai – mong. Ozean; auch: Gyelwa Rinpoche; wylie: rgyal ba rin po che) ist der Titel des höchsten Trülku innerhalb der Hierarchie der Gelug-Schule des tibetischen Buddhismus. Er wurde erstmals als Ehrentitel im Jahre 1578 vom mongolischen Fürsten Altan Khan an Sönam Gyatsho verliehen. |
| lexicalization | deu: Dalai Lama |
| Modern Greek (1453-) | |
| has gloss | ell: Δαλάι Λάμα είναι ο τίτλος που δίνεται στον ένα από τους δύο ηγέτες του Λαμαϊσμού (Θιβετιανού Βουδισμού) (ο άλλος ηγέτης είναι ο Παντσέν Λάμα). |
| lexicalization | ell: Δαλάι Λάμα |
| Esperanto | |
| has gloss | epo: Dalai-lamao - ankaŭ dalaj-lamao - (ཏ་ཱལའི་བླ་མ་ en la tibeta, prudentoceano en la esperanta) estas la plej granda religiestro de la tibeta budhismo. Ĝi apartenas al la branĉo gelugpao kaj la unua dalai-lamao naskiĝis en 1391. |
| lexicalization | epo: Dalai Lamao |
| lexicalization | epo: Dalai-Lamao |
| lexicalization | epo: dalajlamao |
| Estonian | |
| has gloss | est: Dalai-laama on Tiibeti budismi gelugi koolkonna juhi nimetus. |
| lexicalization | est: Dalai-laamad |
| lexicalization | est: dalai-laama |
| Basque | |
| has gloss | eus: Dalai Lama, mongolierazko dalaï, ozeanoa, eta tibeterazko lama (bla-ma)tik, irakasle izpirituala edo gurua. Orokorrean, "jakinduria iturria" bezala itzulia, titulu hau, Genghis Khan buruzagi mongoliarrak asmatu zuen, Sonam Gyatso, irakasle bikain bezala onartuz, mongoliar jendea, budismo vajrayanara bihurtzera bultzatuz. Kontuan hartu behar da, kasu honetan, dalai, "Gyam-tsho" (Gyatso), dalai lamen abizenaren itzulpena dela. |
| lexicalization | eus: Dalai Lamak |
| lexicalization | eus: Dalai Lama |
| Persian | |
| has gloss | fas: دالایی لاما (به تبتی: ཏ་ཱལའི་བླ་མ་) لقبی است که به رهبر دینی بوداییان تبت داده میشود. دالایی لاما بر رهبران هر چهار مکتب بودایی برتری دارد. در خلال سدهٔ ۱۷ تا سال ۱۹۵۹، دالایی لاما رئیس حکومت تبت بود و از اقامتگاه خود در قصر پوتالا که در شهر لهاسا قرار داشت، بر بخش بزرگی از این سرزمین فرمانروایی میکرد. برای دالایی لاما اغلب پیش از این لقب، عنوان «حضرت مقدس» بهکار میرود. |
| lexicalization | fas: دالایی لاما |
| Finnish | |
| has gloss | fin: Dalai-lama on Tiibetin buddhalaisuuden Gelugpa-koulukunnan johtaja. Historiallisesti dalai-lamalla on usein ollut myös Tiibetin poliittisen johtajan rooli. Hänen uskotaan olevan Avalokitesvara-bodhisattvan ruumiillistuma. Ensimmäinen dalai-lama, Gendun Drup syntyi vuonna 1391. Nykyinen, 14. dalai-lama on Tenzin Gyatso. |
| lexicalization | fin: Dalai lama |
| lexicalization | fin: Dalai-lamat |
| lexicalization | fin: Dalai-Lama |
| lexicalization | fin: Dalailama |
| French | |
| has gloss | fra: Le dalaï-lama (tibétain : ཏ་ཱལའི་བླ་མ་, Wylie : talai blama) est reconnu par les Tibétains comme le plus haut chef spirituel (religion) du Tibet et une émanation du bodhisattva de la compassion, il est devenu le chef temporel (politique) du gouvernement du Tibet depuis le jusquà la première moitié du , puis chef de l'Administration centrale tibétaine encore à ce jour. |
| lexicalization | fra: dalaï-lama |
| lexicalization | fra: Dalai Lama |
| lexicalization | fra: Dalai-lama |
| lexicalization | fra: Dalaï lama |
| lexicalization | fra: Dalaï-Lama |
| Western Frisian | |
| has gloss | fry: De Dalai Lama fan Tibet is de heechste spirituele lieder yn it Tibetaansk Boedisme. De Tibetanen neame him ek wol Yishin Norbu (Tibetaansk: ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ; Wylie: Yid-bzhin Nor-bu) of Gyalwa Rinpoche (Tibetaansk: རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ; Wylie: Rgyal-ba Rin-po-che). Eartiids wie hy ek de heechste politike lieder fan Tibet. Tsjintwurdich stiet Tibet ûnder Sineesk bewâld dat ôftwongen waard troch de ynvaasje fan it Sineeske leger ûnder Mao Tse Tung yn 1959. Troch de Tibetanen en in protte minsken wrâldwiid wurdt dat bewâld net erkend en wurdt de Dalai Lama noch hieltyd as harren politike lieder beskôge. |
| lexicalization | fry: Dalai Lama |
| Gan Chinese | |
| has gloss | gan: 達賴喇嘛（西藏話：ཏཱ་ལའི་བླ་མ་）係藏傳佛教嗰格魯派（黃教）嗰領袖。「達賴」到蒙古話即係隻「海」；「喇嘛」到西藏話係上師嗰稱呼，哈都有「智慧」嗰意思，即係話「智慧嗰海」 |
| lexicalization | gan: 達賴喇嘛 |
| Gaelic | |
| has gloss | gla: Rugadh Tenzin Gyatso, an 14mh Dalai Lama air 6mh Iuchar 1935 ann an Takster ann an ear-thuath Tibet. |
| lexicalization | gla: Dalai Lama |
| Galician | |
| has gloss | glg: Dalai Lama, do mongol dalaï, océano, e do tibetano lama (bla-ma), mestre espiritual ou gurú. |
| lexicalization | glg: Dalai Lama |
| Hebrew | |
| has gloss | heb: דלאי לאמה (טיבטית: ཏ་ཱལའི་བླ་མ་) הוא תוארו של המנהיג הרוחני של הבודהיזם הטיבטי, ובין המאה ה-17 ועד 1959, גם תואר מנהיגה הפוליטי הרשמי של טיבט. |
| lexicalization | heb: דלאי לאמה |
| Hindi | |
| has gloss | hin: चौदहवें दलाई लामा तेनजिन ग्यात्सो (६ जुलाई, १९३५ - वर्तमान) तिब्बत के राष्ट्राध्यक्ष और आध्यात्मिक गुरू हैं। उनका जन्म ६ जुलाई, १९३५ को उत्तर-पूर्वी तिब्बत के ताकस्तेर क्षेत्र में रहने वाले येओमान परिवार में हुआ था। दो वर्ष की अवस्था में बालक ल्हामो धोण्डुप की पहचान १३ वें दलाई लामा थुबटेन ग्यात्सो के अवतार के रूप में की गई। दलाई लामा एक मंगोलियाई पदवी है जिसका मतलब होता है ज्ञान का महासागर और दलाई लामा के वंशज करूणा, अवलोकेतेश्वर के बुद्ध के गुणों के साक्षात रूप माने जाते हैं। बोधिसत्व ऐसे ज्ञानी लोग होते हैं जिन्होंने अपने निर्वाण को टाल दिया हो और मानवता की रक्षा के लिए पुनर्जन्म लेने का निर्णय लिया हो। उन्हें सम्मान से परमपावन की कहा जाता है। |
| lexicalization | hin: दलाई लामा |
| lexicalization | hin: दलाईलामा |
| Croatian | |
| has gloss | hrv: Dalaj Lama je izvorno titula poglavara žute sekte tibetanskog budizma. Na mongolskom jeziku “dalaj” znači “ocean”, a lama (tib. bla ma) je što i na sanskrtskom guru. Titulu je 1578. mongolski vladar Altan-kan udijelio Sonamu Gyatsou, poglavaru samostana Drepung, najistaknutijemu lami u to vrijeme. Budući da se Sonam Gyatso računao kao treća inkarnacija te linije nasljedovanja, posthumno je titula udjeljena i njegovim prethodnicima. Tibetanski budisti vjeruju da je dalaj lama jedna od nebrojenih inkarnacija (otjelovljenja) bodhisatve milosrđa Avalokitešvare (tib. "Chenrezig" [spyan ras gzigs]). |
| lexicalization | hrv: Dalaj Lama |
| lexicalization | hrv: Dalaj Lame |
| lexicalization | hrv: Dalaj-Lama |
| Hungarian | |
| has gloss | hun: A dalai láma a tibeti buddhizmus gelukpa iskolájának vezetője, az egymást követő dalai lámák egy tulku vonalat formálnak, ami 1391-ig nyúlik vissza. A jelenlegi – tizennegyedik – dalai láma Tendzin Gyaco. Minden második tibeti buddhista szekta elfogadja a dalai lámát Tibet vallási és politikai vezetőjének, és mind a négy iskola vezetője a tibeti hagyományok legfőbb lámájaként ismeri el. Igazából a pancsen lámának magasabb vallási rangja van a dalai lámánál, így a dalai láma inkább átmeneti vezetőnek tekinthető. Ez gyakorlatilag Tibet uralkodójává, valamint államfőjévé tette a pozíció betöltőjét. A dalai láma a fővárosból, Lhászából igazgatta az ország nagy részét (a 17. század közepétől 1959-ig, amikor a dalai lámának Indiába kellett menekülnie). |
| lexicalization | hun: dalai láma |
| Interlingua (International Auxiliary Language Association) | |
| has gloss | ina: Dalai Lama cognoscite como le maximo grado de sacerdote de Tibet e lider secular de administration de Tibet de XVII° seculo usque prima media parte de XX° seculo; postea esseva chef de administration de Tibet in exilio usque hodie. Ille esseva premiate de Premio Pace de Nobel in 1989 |
| lexicalization | ina: Dalai Lama |
| Indonesian | |
| has gloss | ind: Dalam Tibetan Buddhism, para Dalai Lama (bahasa Tibet: ཏ་ཱལའི་བླ་མ་ taa-la’i bla-ma; Hanzi sederhana: 达赖喇嘛; Hanzi tradisional: 達賴喇嘛; pinyin: Dálài Lǎmā) adalah garis tulku dari pemimpin Gelugpa yang dapat dilacak kembali sampai 1391. Tibetan Buddhists percaya bahwa Dalai Lama adalah perwujudan insani dari Avalokitesvara ("Chenrezig" [spyan ras gzigs] dalam bahasa Tibet), bodhisattva of compassion. Antara abad XVII dan 1959, Dalai Lama adalah kepala pemerintahan Tibet, mengendalikan sebagian besar negara dari ibukota Lhasa. Dalai Lama adalah kepala Tibetan Buddhism, dan para pemimpin dari keempat aliran percaya bahwa Dalai Lama adalah lama tertinggi dalam tradisi Tibet. Ia sering dipanggil "His Holiness" (atau HH) sebelum gelarnya. |
| lexicalization | ind: Dalai Lama |
| Icelandic | |
| has gloss | isl: Dalai Lama er heitið sem einn aðalleiðtogi lamasiðar, helstu gerðar búddisma í Tíbet, ber. Dalai Lama voru einnig valdamestu stjórnmálaleiðtogar Tíbet frá því á sautjándu öld fram til ársins 1951 er Kínverjar hertóku Tíbet. Núverandi Dalai Lama er Tenzin Gyatso en hann er í útlegð á Indlandi. Dalai Lama fæddist 6.júlí 1935 í norð-austur Tíbet, hann er fjórtánda endurholdgun Dalai Lama og er þjóðhöfðingi og andlegur leiðtogi Tíbeta. Dalai Lama hefur búið á Indlandi síðan hann flúði þangað 1959. Árið 1989 hlaut Dalai Lama friðarverðlaun Nóbels fyrir að stuðla að friðsamlegri baráttu Tíbeta gegn hernámi Kína á landi þeirra, en Dalai Lama hefur ávallt neitað að beita ofbeldi í baráttunni fyrir bættum hag landa sinna og frelsun Tíbet. |
| lexicalization | isl: Dalai Lama |
| Italian | |
| has gloss | ita: Il Dalai Lama, una delle più influenti e note cariche lamaistiche, è la massima autorità spirituale del Buddhismo tibetano, a capo della scuola Gelupa (dGe-lugs-pa), cioè dei Virtuosi, una delle scuole del Buddhismo. Dalla metà del 1600 fino al 1959 fu la più alta autorità temporale del Tibet. |
| lexicalization | ita: Dalai Lama |
| lexicalization | ita: Dalaï Lama |
| Javanese | |
| has gloss | jav: Jroning basa Tibetan Buddhism, para Dalai Lama (basa Tibet: ཏ་ཱལའི་བླ་མ་ taa-la’i bla-ma; Hanzi prasaja: 达赖喇嘛; Hanzi tradhisional: 達賴喇嘛; pinyin: Dálài Lǎmā) iku garis tulku saka pamimpin Gelugpa sing bisa dilacak manèh tekan taun 1391. Tibetan Buddhists percaya yèn Dalai Lama iku pawujudan insani saka Avalokitesvara ("Chenrezig" [spyan ras gzigs] jroning basa Tibet), bodhisattva of compassion. Antarané abad XVII lan 1959, Dalai Lama iku kepala pamaréntahan Tibet, ngendhalèkaké sebagéyan gedhé negara saka ibukutha Lhasa. Dalai Lama iku kepala Tibetan Buddhism, lan para pamimpin saka papat aliran percaya yèn Dalai Lama iku lama paling dhuwur jroning tradhisi Tibet. Panjenengané asring diundang "His Holiness" (utawa HH) sadurungé gelaré. |
| lexicalization | jav: Dalai Lama |
| Japanese | |
| has gloss | jpn: ダライ・ラマ(Dalai Lama, ཏཱ་ལའི་བླ་མ་,taa-la’i bla-ma)は、チベット仏教において最上位に位置する化身ラマの名跡。また17世紀（1642年）に発足したチベット政府の長として、チベットの元首としての地位も保有。チベット動乱の結果、1959年に発足した「チベット臨時政府（のちチベット亡命政府）」においても引き続き元首としての位置づけを受けている。 |
| lexicalization | jpn: Dalai Lama |
| lexicalization | jpn: ダライ・ラマ |
| Georgian | |
| has gloss | kat: დალაი-ლამა ტიბეტელი ხალხის პოლიტიკური ლიდერი და ტიბეტური ბუდიზმის მიმდევრების სულიერი ლიდერი. ხშირად „მის უწმინდესობას“ უწოდებენ, ტიბეტელები დალაი-ლამას ეპითეტებით უხმობენ: იშინ ნორბუ, ანუ „სურვილების ამსრულებელი მჭედელი“. „ლამა“ მასწავლებელს აღნიშნავს და ტიბეტურ-ბუდისტური რელიგიის მესვეურთა მიერ სხვადასხვა წარმომადგენელს ეძლევა. |
| lexicalization | kat: დალაი ლამა |
| lexicalization | kat: დალაი-ლამა |
| Korean | |
| has gloss | kor: 달라이 라마는 1391년부터 전세된 티베트 불교 겔룩파(황모파)에 속하는 환생하는 라마(스승, 큰스님) 이다. |
| lexicalization | kor: 달라이 라마 |
| lexicalization | kor: 달라이라마 |
| Kölsch | |
| has gloss | ksh: Dr Dalai Lama, wat op Ripoarisch ösu völl wi “Öt Meer va Vorstand” heecht, es önö relijiüse Titel, dä ävver och met d Welt z do had. Denn do heecht dat och, dat hä en d Welt z saare hat. Dat stämmt ävver hü z daachs net mi, denn d Situatiun ä Tibet maat dat onmöjjelich. |
| lexicalization | ksh: Dalai Lama |
| Kurdish | |
| has gloss | kur: Dalai Lama (bilêvkirina bi kurdî: Dalay Lama) (bi mongolî: mamosteyê wekî okyanûsyayê, bi tîbetî: Gyalpo Rînpoxe) kesayetiya herî bilind û pîroz a Bûdîstên Tîbetê ye. Gorî baweriyê ev kesayetî nemir e û bi mirina berpirsiyaran re xwe dispêre bedena Dalai Lama yên nû. Ji vê baweriyê re reankarnasyon jî tê gotin. |
| lexicalization | kur: Dalai Lama |
| Latin | |
| has gloss | lat: Dalai Lama (ei nomen Tenzin Gyatso est, natus Taksteri in vico anno 1935), usitate nominatus Gyalwa Rinpoche vel Victor Pretiosus vel Yeshe Norbu vel Gemma Optata Concedens, saepe appellatus Sua Sanctitas Dalai Lama vel simpliciter Sua Sanctitas, est sacer profanusque Thibetani dux. Anno 1989 Dalai Lama Praemium Nobelianum Pacis accepit. |
| lexicalization | lat: Dalai Lama |
| Lithuanian | |
| has gloss | lit: Dalai Lama īr Tibeta budėzma vaduovs. Vagol laimaizma tradėcėjė Dalai Lama īr Budas reinkarnacėjė. Dalai Lama īr parenkams nū XIV o. |
| lexicalization | lit: Dalai Lama |
| Malayalam | |
| lexicalization | mal: ദലൈ ലാമ |
| lexicalization | mal: ദലൈലാമ |
| Marathi | |
| lexicalization | mar: दलाई लामा |
| Macedonian | |
| has gloss | mkd: Далај лама е врховен поглавар на тибетските будисти, што го сметаат за бог на земјата, а не само божји намесник. Оваа традиција потекнува од 1391. Ламаистите веруваат дека далај-ламата е бесмртен, дека му старее само телото и, кога тоа ќе умре, неговиот дух поминува во некое момче што е однапред определено за наследник на покојниот лама; додека да порасне тоа дете, врховната власт ја врши Панчен лама или Таши лама. |
| lexicalization | mkd: Далај лама |
| lexicalization | mkd: Далај-лама |
| lexicalization | mkd: далај-лама |
| Mongolian | |
| lexicalization | mon: далай лама |
| Malay (macrolanguage) | |
| has gloss | msa: Dalai Lama (bahasa Tibet: ཏཱ་ལའི་བླ་མ་)merupakan pemimpin rohani dalam agama Buddha Tibet. Penganut Buddha Tibet mempercayai bahawa Dalai Lama ialah inkarnasi (kelahiran semula) Avalokiteśvara seorang bodhisattva zaman silam. Antara abad ke-17 dan tahun 1959, Dalai Lama merupakan ketua kerajaan Tibet. |
| lexicalization | msa: Dalai Lama |
| Nepali | |
| has gloss | nep: दलाइ लामा :This article describes the Dalai Lama lineage. For information on the 14th र current Dalai Lama, see Tenzin Gyatso, 14th Dalai Lama. For the song, see Dalai Lama (song). |
| lexicalization | nep: दलाइ लामा |
| Dutch | |
| has gloss | nld: De dalai lama is sinds 1578 de belangrijkste spiritueel leider in het Tibetaans boeddhisme. Vanaf de regering van de grote vijfde dalai lama, Lozang Gyatso, in 1642 tot aan de Tibetaanse diaspora in 1959 was de dalai lama ook de hoogste politieke leider van Tibet. |
| lexicalization | nld: dalai lama |
| Norwegian Nynorsk | |
| has gloss | nno: Dalai Lama er tibetanarane sitt religiøse og politiske overhovud. Den noverande Dalai Lama heiter Tenzin Gyatso, og er den fjortande inkarnasjonen av bodhisattvaen Avalokiteshvara. |
| lexicalization | nno: Dalai Lama |
| Norwegian | |
| has gloss | nor: I tibetansk buddhisme danner rekken av Dalai Lamaer en tulku-linjerekke av Gelug-lamaer som kan spores tilbake til 1391. Tibetanske buddhister mener at Dalai Lama er en av utalllige inkarnasjoner av Avalokiteśvara ("Chenrezig" [spyan ras gzigs] på tibetansk), bodhisattvaen for medfølelse. Mellom det 17.århundret og 1959, var Dalai Lama overhodet for de tibetanske myndighetene, og administrerte en stor del av landet fra hovedstaden Lhasa. Dalai Lama anses som den øverste leder for den tibetanske buddhismen, og lederne for alle de fire skolene anser Dalai Lama som den høyeste lama i de tibetanske tradisjonene. Mange tror at Dalai Lama er øverste leder for Gelug-skolen, men denne posisjonen innehas av Ganden Tripa. Han tiltales gjerne som "Hans Hellighet Dalai Lama". Tibetanere kaller Dalai Lama Gyalwa Rinpoche, som betyr "Dyrebare seierherre," eller Yishin Norbu som betyr "Juvelen som oppfyller ønsker". |
| lexicalization | nor: Dalai Lama |
| Kapampangan | |
| has gloss | pam: Ing Dalai Lama ing linia o pamituki-tuki da reng mamuntukan a panrelihiun ning pamiturung Gelug (Gelug school) ning , a yang pekapun a political ning kapamahalan a Tibetan a makabasi king Lhasa manibat kanitang kalabingpitung dilanua (17th century) anggang 1959. Ausan deng " " (His Holiness, HH) deng kayang talatuki, kabang deng dakal a Tibetan, palagyuan deng Gyalwa Rinpoche, a mangabaldugang "Precious Victor" (Pakamalan a Migtagumpe), o Yishin Norbu, meaning "Wish-fulfilling Jewel" (Iyas a Papaliari kareng Panalangin). Ing "Lama" (a mangabaldugang "talaturu" o "maestru") metung yang titulu o bansag a bibie ra kareng miayaliwang ranggu da reng paring Tibetan Buddhist. |
| lexicalization | pam: Dalai Lama |
| Polish | |
| has gloss | pol: Dalajlama − przedstawiciel szkoły gelug − jednej z czterech największych szkół buddyzmu tybetańskiego. Buddyści tybetańscy uważają dalajlamę za manifestację bodhisattwy współczucia Awalokiteśwary, który odradza się, aby udostępniać wyzwalające z cierpienia nauki innym czującym istotom. |
| lexicalization | pol: Dalaj Lama |
| lexicalization | pol: Dalajlama |
| lexicalization | pol: Dalajlamowie |
| lexicalization | pol: Dalai Lama |
| Portuguese | |
| has gloss | por: O Dalai Lama é o título de uma linhagem de líderes religiosos da escola Gelug do budismo tibetano, tratando-se de um monge e lama, reconhecido por todas as escolas do budismo tibetano. Também foram os líderes políticos do Tibete entre os século XVII até 1959, residindo em Lhasa. O Dalai Lama é também o líder oficial do governo tibetano em exílio, ou Administração Central Tibetana. "Lama" é um termo geral que se refere aos professores budistas tibetanos. O atual Dalai Lama é muitas vezes chamado de "Sua Santidade" por ocidentais, embora este pronome de tratamento não exista no tibetano, não se tratando de uma tradução. Tibetanos podem referir-se a ele através de epítetos tais como Gyawa Rinpoche que significa "grande protetor", ou Yeshe Norbu, a "grande jóia". |
| lexicalization | por: Dalai lama |
| lexicalization | por: Dalai-lama |
| Moldavian | |
| has gloss | ron: Dalai Lama (tala'i blama ཏ་ཱལའི་བླ་མ་) a fost cel mai înalt grad spiritual în Tibetul secolului XVII-lea si până în secolul al XX-lea. Budiştii din Tibet consideră că Dalai Lama este una din multiplele reîncarnări ale lui Avalokiteśvara. |
| lexicalization | ron: Dalai Lama |
| Russian | |
| has gloss | rus: Далай-лама (, Вайли: ta la’i bla ma, ). Далай-ламы — линия передачи (тулку) в тибетском буддизме школы гелуг. Данная линия восходит корнями к 1391 году. По представлениям тибетского буддизма, Далай-ламы являются инкарнацией бодхисаттвы Авалокитешвары (Ченрези [spyan ras gzigs] по-тибетски), бодхисаттвы сострадания. Начиная с XVII века вплоть до 1959 года Далай-ламы имели титул правителя Тибета, руководя страной из Лхасы. Далай-лама претендует на то, чтобы считаться также главой всего тибетского буддизма, хотя это и вызывает вполне законную оппозицию в трёх остальных школах. которые имеют своих признанных лидеров, независимых от Далай ламы и Гэлугпы. По отношению к Далай-ламе (хотя и не только к нему) используется титул «Его Святейшество». Хотя часто считают Далай-ламу руководителем школы гелуг, на самом деле он таковым формально не является — ей официально руководит Ганден Трипа (dga' ldan khri pa). Тем не менее, Далай-ламы играют важнейшую роль в её развитии. |
| lexicalization | rus: Далай Лама |
| lexicalization | rus: Далай-лама |
| lexicalization | rus: Далай-ламы |
| lexicalization | rus: далай-лама |
| Sinhala | |
| lexicalization | sin: දලයි ලාමා තුමා |
| Slovak | |
| has gloss | slk: Dalajláma (mongolské dalaj, “oceán” + tibetské láma /správne lama/, “najvyšší”, t. j. láma, ktorého učennosť a cnosť sú bezbrehé ako oceán) je mongolsko-tibetský titul pre najvyššieho prevtelenca tibetskej budhistickej školy Gelugpa, v rokoch 1642-1951 bol dalajláma zároveň najvyšším svetským vládcom v Tibete. |
| lexicalization | slk: dalajláma |
| Slovenian | |
| has gloss | slv: Dalajlama je tibetanski duhovni in verski vodja budistov. Ob smrti Dalajlame menihi poiščejo njegovo reinkarnacijo. Med 17. stoletjem in letom 1956 so bili dalajlame tudi voditelji tibetanske vlade. Trenutni Dalajlama Tenzin Gyatso živi v izgnanstvu v Indiji. |
| lexicalization | slv: Dalaj Lama |
| lexicalization | slv: Dalajlama |
| Northern Sami | |
| has gloss | sme: Dalai Lama lea Tibet álbmoga vuoiŋŋalaš jođiheaddji. Historjjálaččat Dalai Lamas leamaš máŋgii maiddái politihkalaš jođiheaddji rolla. |
| lexicalization | sme: Dalai Lama |
| Castilian | |
| has gloss | spa: Dalái Lama, del mongol dalaï, océano, y del tibetano lama (bla-ma), maestro espiritual o gurú, es el líder espiritual del lamaísmo ó budismo tibetano, líder político del pueblo tibetano antes de la invasión de China, y actual dirigente del Gobierno tibetano en el exilio. |
| lexicalization | spa: Dalai Lama |
| lexicalization | spa: Dalai-lama |
| lexicalization | spa: Dalái Lamas |
| lexicalization | spa: Dalái Lama |
| lexicalization | spa: Dalái-lama |
| Albanian | |
| has gloss | sqi: Dalai Lama |
| lexicalization | sqi: Dalai Lama |
| Sardinian | |
| lexicalization | srd: Dalai Lama |
| Swedish | |
| has gloss | swe: :För den nuvarande Dalai Lama, se Tenzin Gyatso. Dalai lama är, sedan slutet av 1500-talet, titeln på den högste religiöse ledaren inom tibetanska buddhismen som tillika fram till 1951 var Tibets mäktigaste politiske ledare. Dalai lama anses vara en bodhisattva, en upplyst person som har förskjutit sitt uppgående i nirvana och fortsätter att reinkarneras för att kunna hjälpa resten av mänskligheten. Den nuvarande Dalai lama är den 14:de sedan 1391, kallas Tenzin Gyatso och är född 1935. Han tilldelades Nobels fredspris 1989. |
| lexicalization | swe: Dalai Lama |
| Telugu | |
| has gloss | tel: దలైలామా (Dalai Lama) పేరు చెబితే ప్రపంచ వ్యాప్తంగా కోట్లాది మంది బౌద్దుల హృదయాలు పూజ్య భావంతో బరువెక్కుతాయి. దలైలామా బుద్ధుల మత గురువే కాదు ప్రవాస టిబెట్ ప్రభుత్వానికి అధినేత కూడా. అహింసాయుతంగా టిబెట్ స్వతంత్ర్యం కోసం ఎభై ఏళ్ళుగా పోరాడుతున్నారు. 1933లో 13వ దలైలామా నిర్యాణం తరవాత ఈయన 1935 జూలై 6 తేదీన ఉత్తర టిబెట్ లోని థక్సర్ లో పుట్టారు. ఈయన అసలు పేరు లామోస్ తొండప్. నాలుగేళ్ళకే బౌద్ద సన్యాసిగా మారిన తొండప్ తరవాత 14 వ దలైలామా గా అవతరించారు. చైనా టిబెట్ ని ఆక్రమించి అక్కడ నుంచి దలైలామా ని వెళ్ళగొట్టడం తో 1959 నుంచీ ఈయన భారతదేశంలో శరణార్ధి గా ఉంటున్నారు. హిమాచల్ ప్రదెశ్ రాష్ట్రం లొని ధర్మశాలకి తొమ్మిది కిలోమీటర్ల దూరంలోని ఎత్తైన కొండల మీద మెక్లోడ్ గంజ్ లో ఈయన ప్యాలెస్ ఉంది. ఆ ఆవరణ లో ఉండే ఆలయం లొ భక్తులకి దర్శనం ఇస్తుంటారు. దలైలామాలంతా బుద్దుని అంశ అయిన అవలోకేశ్వర్ పునర్జన్మలని బౌద్దుల నమ్మకం. |
| lexicalization | tel: దలై లామా |
| lexicalization | tel: దలైలామా |
| Tagalog | |
| has gloss | tgl: Ang Dalai Lama ng Tibet ay isang linya ng mga lider-ispiritwal ng paaralang Gelug ng Tibetanong Buddhismo at ang dating pinuno ng pamahalaan ng Tibet sa Lhasa sa pagitan ng ika-17 siglo at 1959. Karaniwang tinatawag ng kanyang mga tagasunod bilang "Kanyang Kadakilaan" (HIH) o "Kanyang Kadakilaan, ang Dalai Lama", maraming Tibetano ang tumatawag sa kanya sa mga palayaw na Yishin Norbu o "Mutyang tumutupad ng mga kahilingan" at Gyalwa Rinpoche o "Dakilang nagtagumpay". Ang Lama, na ang kahulugan ay guro, ay isang titulong ibinibigay sa mga taong may iba't ibang ranggo sa paaralang relihiyon ng Tibet. |
| lexicalization | tgl: Dalai Lama |
| Thai | |
| has gloss | tha: องค์ทะไลลามะ (ทิเบต: ཏཱ་ལའི་བླ་མ་, taa la’i bla ma, จีนตัวเต็ม: 達賴喇嘛; จีนตัวย่อ: 达赖喇嘛; พินอิน: Dálài Lǎmā) คือผู้นำทางด้านจิตวิญญาณสูงสุดของชาวทิเบต |
| lexicalization | tha: ทะไล ลามะ |
| lexicalization | tha: ทะไลลามะ |
| Turkish | |
| has gloss | tur: Dalay Lama veya Dalai Lama (Tibetçe: taa-la’i bla-ma; Çince: 达赖喇嘛 / 達賴喇嘛, Pinyin: Dálài Lǎmā), Tibet'in ruhani dini lideri. |
| lexicalization | tur: Dalay Lamalar |
| lexicalization | tur: Dalay Lama |
| Ukrainian | |
| has gloss | ukr: Далай-лами — лінія передачі (тулку) у тибетському буддизмі школи ґелуґ. «Далай» - в перекладі з монгольскої «океан», «лама» (bla ma) у тибетській мові є еквівалентом санскритського «гуру», та має значення «вчитель» або «монах». Ця лінія передачі виникла у 1391. Згідно з поглядами тибетського буддизму, Далай-лами є інкарнацією бодхисаттви Авалокитешвари (Ченрези [spyan ras gzigs] тибетською). Починаючи з XVII століття й до 1959 далай-лами мали також титул царя — правителя Тибету, керуючи державою зі столиці Лхаси. Далай-лама вважається також головою всього тибетського буддизму, голови всіх чотирьох шкіл вважають його верховним ламою всієї тибетської традиції. По відношенню до Далай-лами використовують титул "Його Святість". |
| lexicalization | ukr: Далай Лама |
| lexicalization | ukr: Далай-лама |
| lexicalization | ukr: далай-лама |
| Urdu | |
| lexicalization | urd: دلائی لاما |
| Vietnamese | |
| has gloss | vie: Đạt-lại Lạt-ma (tiếng Tây Tạng: ཏཱ་ལའི་བླ་མ་) hay Đạt-lai Lạt-ma hay Đa Lai La Ma là danh hiệu của một nhà lãnh đạo tinh thần của Phật giáo Tây Tạng thuộc trường phái Cách-lỗ. |
| lexicalization | vie: Đạt Lai Lạt Ma |
| lexicalization | vie: Đạt-lai Lạt-ma |
| lexicalization | vie: Đạt-Lai-Lạt-Ma |
| lexicalization | vie: Đạt-lại Lạt-ma |
| Wu Chinese | |
| has gloss | wuu: 达赖喇嘛是西藏个精神領袖，乃歇傳到第十四代，伊是喇嘛教里向个佛陀首陀羅。伊个名字叫丹增嘉措（Tenzin Gyatso或Dainzin Gyatso）。 外部链接 * * * * * |
| lexicalization | wuu: 达赖喇嘛 |
| Yue Chinese | |
| has gloss | yue: 達賴喇嘛（西藏話：ཏཱ་ལའི་བླ་མ་）係藏傳佛教中格魯派（黃教）嘅領袖。「達賴」響蒙古話即係「海」；「喇嘛」響西藏話係上師嘅稱呼，亦都有「智慧」嘅意思，夾埋即係解做「智慧嘅海」 |
| lexicalization | yue: 達賴喇嘛 |
| Chinese | |
| has gloss | zho: 达赖喇嘛（）是藏传佛教中格鲁派（黄教）的领袖。歷代達賴的名字都是“嘉措”，藏文意为“海洋”，譯為蒙古語後，即為“达赖”；“喇嘛”是藏语古对上师的称呼，也隱含著「智慧」之意。“达赖喇嘛”通常指“智慧深似海”，即是蒙古土默特部首领俺答汗给予第三世达赖喇嘛索南嘉措的尊号。第一世达赖喇嘛根敦朱巴为格鲁派创始人宗喀巴的弟子。第四世達賴喇嘛云丹嘉措是俺答汗的孙子，也是唯一一名蒙古人出任達賴喇嘛。 |
| lexicalization | zho: 达赖喇嘛 |
| Links | |
|---|---|
| similar | c/Dalai Lamas |
| Show unreliable ▼ | |
| similar | e/Dalai Lama (song) |
| similar | e/Dalai Lama |
| similar | e/Dalai Lamas |
| Show unreliable ▼ | |
| similar | e/Template:Infobox Dalai Lama |
| similar | e/simple/Dalai Lama |
Lexvo © 2008-2024 Gerard de Melo. Contact Legal Information / Imprint
