| Czech |
| has gloss | ces: Gelugpa (tibetsky དགེ་ལུགས་པ་, ve Wylieho transkipci Dge-lugs-pa), neboli "Cesta ctnostné řehole" či "Škola vzorné ctnosti" je poslední ze čtyř škol tibetského buddhismu, známá též jako Žlutá škola nebo Škola žlutých čepic. Zakladatel školy Congkhapa ve snaze odlišit své stoupence i navenek od mnichů ostatních škol, zavedl nošení žlutých miter. |
| lexicalization | ces: Gelugpa |
| German |
| has gloss | deu: Die Gelug-Schule (tib.: dge lugs, tibetisch: གེ་ལུགས, auch: Ganden-Tradition, tib.: dga ldan lugs) ist die jüngste der vier Hauptschulen (Nyingma, Sakya, Kagyü und Gelug) des tibetischen Buddhismus (Vajrayana). Die Anhänger dieser Schule werden als „Gelugpa“ (tib.: dge lugs pa) bezeichnet. Die Gelug-Schule war in ihren Anfängen eher dem reinen Mahayana nahestehend. Das nominelle Oberhaupt der Gelug-Schule ist der „Ganden Thripa“ (tib.: dga ldan khri pa). |
| lexicalization | deu: Gelug |
| lexicalization | deu: Gêlug |
| Esperanto |
| has gloss | epo: La Gelugpao (el la tibeta དགེ་ལུགས་པ་, ankaŭ ortografiita Gelug, Geluk, Gelukpa aŭ Gelugpa) estas la ĉefa skolo de la tibeta budhismo fondita de Tsongkapao (1357-1419), kiu estis grava filozofo kaj religia gvidanto. Nuntempe, la skolo estas la plej fama kaj influhava religie kiel politike. La Dalai-lamao kaj la Panĉen-lamao estas la du ĉefaj gvidantoj de la movado. La gelugpao distingiĝas de la aliaj skoloj per multaj trajtoj, sed interalie ĝi estas sufiĉe strikta sekto. |
| lexicalization | epo: Gelugpao |
| Estonian |
| has gloss | est: Gelugpa (dGe-lugs-pa, Gelug) on Tiibeti budismi koolkond. |
| lexicalization | est: Gelukpa koolkond |
| Basque |
| has gloss | eus: Gelug, Gelugpa edo Gelug eskola, Kapela horien sekta bezala ere ezaguna, Je Tsongkhapak (1357-1419) sortu zuen, filosofo eta buruzagi erlijioso tibetar bat. Honek, bere burua, XI. mendeko bengalar irakaslea zen Atisharen berritzailetzat hartzen zuen. |
| lexicalization | eus: Gelug |
| French |
| has gloss | fra: La tradition Gelug, Guéloug, Geluk, Guéloukpa ou Guélougpa, (Dge-lugs ; དགེ་ལུགས་པ་), encore appelée lécole des Bonnets jaunes, est la plus récente des quatre grandes écoles du bouddhisme tibétain. Le dalaï-lama, qui en est issu, dirige la politique et le gouvernement du Tibet depuis le (puis le gouvernement en exil depuis 1959) ; l’autorité spirituelle sur lécole est officiellement détenue par un Ganden Tripa (Dga'-ldan Khri-pa , « détenteur du trône de Ganden », premier monastère gelug) désigné pour sept ans par le dalaï-lama. Le panchen-lama, seconde autorité spirituelle du Tibet, lié au dalaï-lama par une relation de maître à disciple, est un autre chef spirituel réincarné important de cette lignée. |
| lexicalization | fra: Gelugpa |
| Italian |
| has gloss | ita: La Gelug o Gelupa ("modello di virtù"), nota anche come la scuola dei berretti gialli, è una scuola di Buddhismo tibetano fondata dal monaco tibetano Tsonkhapa (1357-1419). Il primo monastero fu fondato a Ganden (dGal'-dan) nel 1409, altri monasteri importanti sono quelli di Sera e Drepung (’bras spungs). |
| lexicalization | ita: Gelug |
| Japanese |
| has gloss | jpn: ゲルク派はチベット仏教の一派で、ツォンカパの開いた宗派である。ガンデン寺を総本山とする。ダライ・ラマ、パンチェン・ラマもこの宗派に所属している。 |
| lexicalization | jpn: ゲルク派 |
| Dutch |
| has gloss | nld: De gelug, ook geluk is een van de vier hoofdscholen binnen het Tibetaans boeddhisme. De andere drie zijn nyingma, kagyu en sakya. De gelug werd gesticht door Tsongkhapa (1357-1419). Gelug betekent deugdzaam dat verwijst naar de strenge regels voor monniken en nonnen. Het hoofd van de gelug is de Ganden tripa, de abt van het klooster Ganden. De dalai lama en de de panchen lama zijn de bekendste lama's binnen de school. |
| lexicalization | nld: gelug |
| Norwegian |
| has gloss | nor: Gelug-tradisjonen er den yngste av fire store tibetansk-buddhistiske tradisjoner som ble grunnlagt i Tibet. Tilhengere av Gelug- tradisjonen ble ofte kalt som gul-hatter fordi grunnleggerne av tradisjonen var kjent for sine spesielle gule hatter, i motsetning til den vanlige røde hatt i de tre andre tradisjonene. Gelug var i begynnelsen sterk konsentrert om Mahayana-læren, som ble undervist i den gamle Kadampa-skolen, men overtok vajrayana-læren også. Nominelt overhode i Gelug-tradisjonen er Ganden Tripa (Dga'-ldan Khri-pa), men spesielt Dalai Lama og Panchen Lama er mye mer kjent og berømt. |
| lexicalization | nor: Gelug |
| Polish |
| has gloss | pol: Gelug (Transliteracja Wyliego dge lugs pa; nazwa po tybetańskim oznacza system szlachetności) - jedna z czterech głównych tradycji (szkół, obrządków) buddyzmu tybetańskiego nauczających hinajanę, mahajanę i wadżrajanę. Tradycja również nazywana jest "Nową Kadampą" ze względu na to, że rdzeniem jej nauk są przekazy tradycji kadam, jest również zwana jako tradycja "Gandenpa" ponieważ pierwszym jej klasztorem był klasztor o nazwie Ganden założony w 1409 przez Tsongkhapę, a zwierzchnicy gelugpy to Ganden Tripowie pochodzący właśnie z tego klasztoru (obecnie klasztor Ganden funkcjonuje również na uchodźstwie w Indiach). Wyznawcami tradycji zwie się również żółtymi czapkami ze względu na charakterystyczne ceremonialne nakrycia głowy oznaczające rangę w edukacji monastycznej. |
| lexicalization | pol: Gelug |
| Portuguese |
| has gloss | por: Gelug(pa) é uma das linhagens do Budismo tibetano, fundada por Tsongkhapa. |
| lexicalization | por: Gelug |
| Russian |
| has gloss | rus: Гэлу́г, также Гелуг (тиб. དགེ་ལུགས་པ་, Вайли: dge lugs) — традиция буддийского монастырского образования и ритуальной практики, основанная в Тибете ламой Чже Цонкапой (1357—1419). Более известна в монголоязычном мире как "жёлтая вера" (монг. шар шашин). |
| lexicalization | rus: Гэлуг |
| Castilian |
| has gloss | spa: La escuela "Gelug", "Gelugpa" o Geluk, también conocida como la secta de los "Bonetes (o gorros) Amarillos" fue fundada por Je Tsongkhapa (1357-1419 AEC) un filósofo y líder religioso tibetano. Este se consideraba a sí mismo el renovador de las enseñanzas de Atisha un maestro bengalí del siglo XI. |
| lexicalization | spa: Gelug |
| Swedish |
| has gloss | swe: Gelug (dygdig förebild) är den munkorden som kom att bli den mest inflytelserika i den tibetanska buddhismen. Den grundades av Tsongkhapa (1357-1419). Hans främsta inspirationskälla var skolbildningen kadam. |
| lexicalization | swe: Gelug |
| Tagalog |
| has gloss | tgl: Ang Gelug, Geluk, Keluk, Gelugpa, Kelukpa o Gelug-pa ay isa sa apat na paaralan ng Budismong Mahayana sa Tibet. Dito nabibilang ang linya ng reinkarnasyon ng mga Dalai Lama at Panchen Lama. |
| lexicalization | tgl: Gelug |
| Thai |
| has gloss | tha: นิกายเกลุกหรือนิกายเกลุกปะหรือนิกายหมวกเหลือง พัฒนามาจากนิกายกดัมที่อาจารย์อตีศะวางรากฐานและและอาจารย์สองขะปะเป็นผู้จัดรุปแบบให้ดีขึ้น เมื่อท่านมรณภาพได้สืบทอดตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดกานเด็นให้ เจล ซับเจ ถือเป็นจุดเริ่มต้นการสืบทอดผู้นำของสายนิกายเกลุก ผู้นำนิกายเกลุกในปัจจุบันคือผู้ดำรงตำแหน่งดาไล ลามะหรือทะไล ลามะ ซึ่งเป็นผู้นำทางจิตวิญญาณของทิเบตด้วย คำสอน นิกายเกลุก เน้นความเคร่งครัดในวินัยเป็นพื้นฐาน ลามะของนิกายนี้ส่วนใหญ่เป็นพระสงฆ์ เน้นการสอนทั้งทางพระสูตรที่เป็นวิชาการ และทางตันตระที่เน้นการปฏิบัติ และการวิเคราะห์ธรรมโดยตรรกวิภาษ หัวข้อใหญ่ที่ศึกษาคือ ปัญญาบารมี ปรัชญามาธยมิก การรับรู้ที่ถูกต้อง ปรากฏการณ์วิทยา และพระวินัย |
| lexicalization | tha: นิกายเกลุก |
| Vietnamese |
| has gloss | vie: Cách-lỗ phái (zh. 格魯派, bo. gelugpa དགེ་ལུགས་པ་), nguyên nghĩa "tông của những hiền nhân", cũng được gọi là Hoàng mạo phái (黃帽派) vì các vị tăng phái này mang mũ màu vàng, là một trong bốn tông tại Tây Tạng do Tông-khách-ba thành lập. Tông này đặc biệt nhấn mạnh đến Luật tạng (sa., pi. vinaya) và nghiên cứu kinh điển. Căn bản của cách tu tập trong tông này là những bộ luận Bồ-đề đạo thứ đệ (bo. lam rim ལམ་རིམ་) và những tác phẩm nói về học thuyết của các trường phái. Kể từ thế kỉ thứ 17 tông này có trách nhiệm chính trị tại Tây Tạng, với sự có mặt của Đạt-lại Lạt-ma, được xem là người lĩnh đạo chính trị và tinh thần của nước này. |
| lexicalization | vie: Cách-lỗ phái |
| Chinese |
| has gloss | zho: 格鲁派（），藏传佛教的藏传佛教中的后起之秀，由宗喀巴大师创立，屬中觀應成派。 在西藏有很大的影响。 |
| lexicalization | zho: 格鲁派 |
