| Bulgarian |
| has gloss | bul: :: Заглавието на тази статия може да бъде сбъркано с Обеликс. -------------- Обелиск (от гръцки οβελιςκος - „ръжѐн“, „шиш“, „острие на нож“) е висок каменен паметник с четири еднакви трапецоидни страни, особено типичен за Древен Египет. Първият, за който се пазят сведения, е от епохата на фараона Усеркаф, ок. 2500 години пр.н.е. Смята се, че египетските обелиски са били с позлатен връх (т. нар. пирамидион) и на тях се е гледало като на седалище на слънчевия бог. Пред храмовете на слънцето от епохата на V династия стоял по един обелиск, а пред тези от епохата на Новото царство (XVIII - ХХ династия) - по два. Предполага се, че това разположение в началото е прието заради симетричността и едва по-късно преминава в слънчево-лунна символика, т. е. единият стълб е свързан със слънцето, а другият с луната като небесни светила. |
| lexicalization | bul: обелиск |
| Catalan |
| has gloss | cat: Un obelisc és un monument de pedra amb forma de pilar o columna, de secció quadrada, amb quatre cares trapezoïdals iguals, lleugerament convergents, rematat superiorment amb una petita piràmide denominada piramidó. La Paraula obelisc deriva del grec obeliskos, que és el diminutiu d'obelos i significa "agulla". |
| lexicalization | cat: obelisc |
| Czech |
| has gloss | ces: Obelisk má tvar štíhlého čtyřstranného, nahoru se zužujícího komolého jehlanu, ukončeného většinou dalším nízkým jehlanem, tzv. pyramidiem. Poměr jeho šířky k výšce je většinou 1:10. Nejstarší obelisky pocházející ze starověku jsou monolitické a často vyzdobené reliéfy či popsané hieroglyfy, a mají zdobnou patku. Moderní bývají zděné a hladké, s nápisy na patce. |
| lexicalization | ces: Obelisky |
| lexicalization | ces: obelisk |
| Danish |
| has gloss | dan: En obelisk (fra græsk: ὀβελίσκος, obeliskos, stegespyd, der er en diminutivform af ὀβελός, obelos, spyd) er en høj, slank søjle med kvadratisk tværsnit, der spidser til opad og afsluttes med en pyramideformet top. Oprindeligt var obelisken skåret ud som en sammenhængende sten, en såkaldt monolit, i poleret granit. De fleste af de store, moderne obelisker er støbt eller dannet af flere sten. |
| lexicalization | dan: obelisk |
| German |
| has gloss | deu: Ein Obelisk (v. lat. obeliscus, v. griech. ὀβελίσκος: Diminutivum von ὀβελός – Spitzsäule, [Brat]spieß; Pl.: Obelisken) ist ein freistehender, hoher, sich nach oben verjüngender Steinpfeiler, der eine pyramidenförmige Spitze hat. Ägyptologen verwenden meist den Ausdruck Tehen-Pfeiler für Obelisk. |
| lexicalization | deu: Obelisk |
| Modern Greek (1453-) |
| lexicalization | ell: οβελίσκος |
| Esperanto |
| has gloss | epo: Obelisko estas monumento, plejofte el unusola ŝtono, pritranĉita laŭ formo de kvarangula pinta kolono. |
| lexicalization | epo: obelisko |
| Estonian |
| has gloss | est: Obelisk on ülespoole ahenev neljatahuline kivisammas. |
| lexicalization | est: obelisk |
| lexicalization | est: Obelisk |
| Persian |
| has gloss | fas: اُبلیسک یا اوبِلیسک (Obelisk) (یونانی: ὀβελίσκος، برگرفته از ὀβελός، به معنای سوزن یا ستون نوکتیز ) ستون سنگی با نوک هرمی است. این بنا نماد زایندگی و باروری در مصر باستان بوده كه آنها را در ورودي هاي مقابر مصر باستان برپا مي كرده اند و در معماری مصر باستان، آشور، آکسومی اتیوپی، روم باستان و بیزانس (روم شرقی) به کار رفته است. در دوران نوین نیز این بنا در شماری از میدانهای اصلی اروپا و آمریکا وجود دارد. |
| lexicalization | fas: ابلیسک |
| Finnish |
| has gloss | fin: Obeliski on yhdestä kivestä veistetty, pohjaltaan nelikulmainen ja ylöspäin kapeneva pylväs, jonka huippu on pyramidin muotoinen. Termiä steela käytetään yleensä kuvaamaan muita vastaavanlaisia pystytettyjä ei-obeliskimaisia monumentteja. |
| lexicalization | fin: obeliski |
| French |
| has gloss | fra: Un obélisque (nom masculin, du grec ὀϐελίσκος (obeliskos), « brochette à rôtir » ) est un monument monolithe élevé, utilisé notamment dans larchitecture sacrée de lÉgypte antique. |
| lexicalization | fra: obélisque |
| lexicalization | fra: Obelisque |
| lexicalization | fra: Obélisque |
| Galician |
| has gloss | glg: O termo de orixe grega obelisco designa un pilar labrado isolado, con remate en forma de pirámide, de sección cadrada ou rectangular que se estreita na parte superior e que ten función ornamental. Os obeliscos antigos facíanse dunha única pedra (monólitos). |
| lexicalization | glg: obelisco |
| Hebrew |
| has gloss | heb: אוֹבֶּליסְק הוא מונומנט צר וגבוה, בעל ארבעה צדדים וקצה עליון בצורת פירמידה. מכונה לעתים בעברית "מצבת מחט". אובליסקים קדומים נבנו מגוש סלע יחיד (מונולית). |
| lexicalization | heb: אובליסק |
| Hindi |
| lexicalization | hin: smArakaswaMBa |
| Croatian |
| has gloss | hrv: Obelisk (grč. "mali ražanj") označava monolit s četiri stranice koji se sužava prema vrhu na kojem se nalazi piramidion prekriven pločicom elektruma (smjesa zlata i srebra). Obelisci su se postavljali u paru ispred pilona hramova. Obelisk predstavlja simbol Sunca i podsjeća na povijesni kult uspravljenog kamenja na kojem se "odmaralo" Sunce nakon zalaska. |
| lexicalization | hrv: obelisk |
| Hungarian |
| has gloss | hun: Az obeliszk négyzet keresztmetszetű, felfelé keskenyedő, gúla alakú csúcsban végződő kőoszlop, egyiptomi napszimbólum. Csúcsát, amelyen először csillant meg a reggeli napfény, fém – legtöbbször arany – lapokkal fedték be. Az obeliszk törzsére az uralkodó fáraó nevét és a napistenhez szóló imákat véstek. Először az V. dinasztia (i. e. 25. század) napszentélyeinek udvarán jelent meg. Az Újbirodalom (i. e. 2. évezred második fele) templomaiban már párosával állították fel az obeliszkeket a szentély előtt. Ekkor már nem csupán a törzset, hanem a bázist és a csúcsot is feliratokkal, illetve a napkeltével kapcsolatos ábrázolásokkal díszítették. |
| lexicalization | hun: obeliszk |
| Armenian |
| has gloss | hye: Կոթող - ուղղաձիգ կանգնեցրած քարե քառանիստ, բազմանիստ, կլոր սյուն կամ տախտակ է, որն ունի հիմնականում հիշատակային նշանակություն: Ծագել է ուղղաձիգ կանգնեցված բրոնզեդարյան խորհրդանիշ մենհիրներից: Ժամանակի ընթացքում քարագործության զարգացման հետ կոթողները ծածկվել են պատկերաքանդակներով և արձանագրություններով (հիերոգլիֆ, սեպագիր): Կոթողների պաշտամունքային նշանակությունը երբեմն արտահայտվել է կենդանակերպ (հայկական վիշապները), երբեմն մարդակերպ (ուրարտական կուռքերը): |
| lexicalization | hye: կոթող |
| Italian |
| has gloss | ita: Lobelisco è un monumento celebrativo formato da un tronco di piramide alto e stretto, che culmina con una punta piramidale chiamata pyramidion. Gli obelischi antichi venivano ricavati da un unico blocco di pietra (un monolito). Gli obelischi sono monumenti in gran parte di origine egizia. Il nome deriva dal greco obelos' ovvero spiedo. |
| lexicalization | ita: obelisco |
| lexicalization | ita: Obelischi |
| lexicalization | ita: Obelisco |
| lexicalization | ita: pilastro |
| Japanese |
| has gloss | jpn: オベリスク（obelisk）は、古代エジプト（特に新王国時代）に多く製作され、神殿などに立てられた記念碑（モニュメント）の一種。 |
| lexicalization | jpn: オベリスク |
| lexicalization | jpn: 方尖柱 |
| Georgian |
| has gloss | kat: ობელისკი (ბერძნ. obeliskos, სიტყვასიტყვით - მცირე შამფური), წახნაგოვანი (უმთავრესად კვადრატული), ზევითკენ თანდათან დავისწროებული და ბოლოში წამახვილებული ქვის სვეტი. ობელისკი გავრცელებული იყო ძველ ეგვიპტეში. დგამდნენ როგორც ძეგლს სასახლეებისა და ტაძრების წინ. ეგვიპტიდან წამოღებულ მონოლითურ ობელისკებს ევროპაში იყენებდნენ ქალაქთმშენებლობაში, არქიტექტურული ანსამბლების კომპოზიციური აქცენტის შესაქმნელად (ობელისკი პიაცა დელ პოპოლოზე რომში, დაიდგა 1589, არქიტექტორი კ. ფონტანა). ობელისკი ფართოდ გავრცელდა როგორც ძეგლისა და მონუმენტის ტიპი. |
| lexicalization | kat: ობელისკი |
| Korean |
| has gloss | kor: 오벨리스크 (그리스어로 ὀβελίσκος [obeliskos], ὀβελός [obelos]의 지소어, "바늘")은 높고 좁으며 4개의 면을 지닌, 점점 가늘어지는 피라미드 모양의 꼭대기를 지닌 기념 건조물이다. 고대 오벨리스크들은 한 덩어리의 암석으로 만들어졌다. 스텔레라는 말은 고전적인 오벨리스크 형태로 새겨지지 않은 기념비에 일반적으로 사용된다. |
| lexicalization | kor: 오벨리스크 |
| Lithuanian |
| has gloss | lit: Obeliskas – aukštas, keturbriaunis, smailėjantis monumentas su piramide viršūnėje. Senovės obeliskai gaminti iš vieno akmens gabalo. Jų tėvyne laikomas Egiptas, nors daug mažesnių obeliskų yra randama Europoje ir Amerikoje. |
| lexicalization | lit: Obeliskai |
| lexicalization | lit: obeliskas |
| Letzeburgesch |
| has gloss | ltz: En Obelisk (vum laténgeschen obeliscus, vum griicheschen obeliskos = spatz Säil, [Brot]spiiss; Méizuel: Obelisken) ass en héije stengene Stäil, dee fräi steet, deen no uewe méi schmuel gëtt an deen eng Spëtz a Pyramideform huet. |
| lexicalization | ltz: Obelisk |
| Macedonian |
| lexicalization | mkd: Обелиск |
| Dutch |
| has gloss | nld: Een obelisk is een stenen gedenknaald die in de oud-Egyptische cultuur voor de tempels werd opgericht. Men beschouwt de obelisk als de opvolger van de Benben-steen. De stenen gedenknaald wordt door sommige geleerden gezien als een fallussymbool, anderen zien er de stralen van de zon in. De teksten die in hiërogliefen aangebracht zijn, bevatten meestal de koningstitulatuur van de regerende farao. Het grootste deel van de Egyptische obelisken is vanaf het Nieuwe Rijk te dateren bij verschillende tempels zoals die van Luxor en Karnak. |
| lexicalization | nld: obelisk |
| Norwegian |
| has gloss | nor: Obelisk (fra gresk obeliskos = «stekespyd», diminutivformen av obelos = «spyd») er en høy, slank søyle med et kvadratisk tverrsnitt som spisses til oppad og ender i pyramideformet topp. Opprinnelig var obelisken skåret eller hogget ut som en sammenhengende stein, en såkalt monolitt, i polert granitt, men de fleste av de store, moderne obelisker er støpt eller bygget av flere steiner. Begrepet stela (flertall av stelae) er generelt benyttet for andre monumentale søyler med inskripsjoner uten klassisk, obeliskisk form. |
| lexicalization | nor: obelisk |
| Occitan (post 1500) |
| lexicalization | oci: Obelisc |
| Polish |
| has gloss | pol: Obelisk (łac. obeliscus, gr. obeliskos - rożen, słup) - pomnik w formie wysokiego, smukłego, najczęściej o czworobocznej podstawie, słupa, wykonanego z jednego bloku skalnego. Zakończenie słupa ma formę ostrosłupa, często obitego złotą blachą. |
| lexicalization | pol: obelisk |
| Portuguese |
| has gloss | por: Um obelisco (do latim obeliscus do grego ὀβελίσκος, diminutivo de ὀβελός "espeto") é um monumento comemorativo, típico do Antigo Egipto, constituído de um pilar de pedra em forma quadrangular alongada e sutil, que se afunila ligeiramente em direção a sua parte mais alta, normalmente decorado com inscrições hieroglíficas gravadas nos quatro lados, terminado com um ponto piramidal. |
| lexicalization | por: obelisco |
| lexicalization | por: Obeliscos |
| lexicalization | por: Obelisco |
| Moldavian |
| has gloss | ron: Obeliscul (lat. obeliscus, grec. ὀβελίσκος = columnă cu vârf ascuţit) este o columnă verticală de piatră, care se termină cu un vârf piramidal. |
| lexicalization | ron: obelisc |
| Russian |
| has gloss | rus: :Другие значения см. здесь. Обели́ск (греч. obelískos, что значит «небольшой вертел») — сужающийся кверху монумент, как правило, квадратный в сечении. Важный элемент архитектуры Древнего Египта, где обелиски были символами Солнца. В Древнем Риме обелиски использовали, как гномоны солнечных часов или поворотные знаки в цирках. |
| lexicalization | rus: обелиск |
| Slovak |
| Slovenian |
| has gloss | slv: Obelísk (: obeliskos, iz : obelos - kopje; šiljast steber) je visok monoliten kamnit spomenik, ki se proti vrhu piramidasto zožuje. |
| lexicalization | slv: Obelisk |
| Castilian |
| has gloss | spa: Un obelisco u óbelo (del idioma griego ὀβελίσκος - obeliskos, diminutivo irónico de ὀβελός - obelos: espeto, aguja) es un monumento pétreo con forma de pilastra, de sección cuadrada, con cuatro caras trapezoidales iguales, ligeramente convergentes, rematado superiormente en una pequeña pirámide denominada piramidón. Generalmente se erigían sobre una base de piedra prismática. Los antiguos obeliscos se tallaron de un solo bloque de piedra (monolitos). El primero del que se tiene noticia se data en la época de Userkaf, faraón de la dinastía V de Egipto (c. 2500 a. C.). Se desconoce cómo eran erigidos estos fantásticos monumentos, pues no hay ninguna documentación egipcia describiendo el método empleado. |
| lexicalization | spa: obelisco |
| lexicalization | spa: Obeliscos |
| lexicalization | spa: Obelisco |
| Serbian |
| has gloss | srp: Обелиск (грч. "мали ражањ") означава монолит с четири странице који се сужава према врху на којем се налази пирамидион прекривен плочицом електрума (смеса злата и сребра). Обелисци су се постављали у пару испред пилона храмова. Обелиск представља симбол Сунца и подсећа на историјски култ усправљеног камена на којем се "одмарало" Сунце након заласка. |
| lexicalization | srp: Обелиск |
| Swedish |
| has gloss | swe: Obelisk, en hög pelare av sten, vanligtvis granit, som smalnar av uppåt, med fyrkantig eller rektangulär profil som avslutas pyramidformigt. |
| lexicalization | swe: obelisk |
| lexicalization | swe: Obelisk |
| Thai |
