| Arabic |
| has gloss | ara: علم الإحتكاك هو العلم الذي يهتم بدراسة السطوح المتلامسة في حركتها النسبية والمواضيع المتعلقة بهذا الاحتكاك، من تآكل وعمليات تزييت وتشحيم. كلمة Tribology تم صياغتها للمرة الأولى عام 1966 من الكلمة اليونانية Tribos وتعني "الفرك" أو "الحك"، وعليه فإن المعنى الحرفي للكلمة قد يكون "علم الفرك". |
| lexicalization | ara: علم الاحتكاك |
| Bosnian |
| has gloss | bos: Tribologija je nauka i tehnologija o trenju, podmazivanju i trošenju, čiji naziv dolazi od grčke riječi Τριβο ("tribo"), što znači Ja trljam. Formalno definisano, to je nauka i tehnologija međudjelovanja površina u relativnom kretanju, kao i o ostaloj praksi s tim u vezi. |
| lexicalization | bos: tribologija |
| Bulgarian |
| has gloss | bul: Трибология е науката за контакта и триенето между тела, които се движат едно спрямо друго. Изучава същността и приложението на триенето, лубрикацията и износването на елементите. Приложната трибология се нарича триботехника. Съществуват също така трибохимия и трибофизика. Думата идва от гръцки τριβο означаващо трия и λόγος означаващо логика. Леонардо да Винчи (1452-1519) е първият, който се занимава със законите на триенето. |
| lexicalization | bul: трибология |
| Catalan |
| has gloss | cat: La tribologia és la ciència que estudia la fricció, el desgast i la lubricació de superfícies en contacte. El terme deriva de la paraula grega tribos, "fregar", i és usat universalment des de finals del segle XX. |
| lexicalization | cat: tribologia |
| Danish |
| has gloss | dan: Tribologi er videnskaben om friktion, mekanisk slid og smøring. Ordet kommer af det græske tribo, som betyder gnide. Tribologisk kundskab er vigtig for maskinteknikken. Tribologien er dog et interdisciplinært forskningsfelt, med berøringspunkter til både kemi, fluidmekanik, materialevidenskab og faststoffysik. |
| lexicalization | dan: Tribologi |
| German |
| has gloss | deu: Tribologie (griech.: Reibungslehre) umfasst das Forschungsgebiet und die Technologie von wechselwirkenden Oberflächen in relativer Bewegung. Tribologie wird interdisziplinär von Maschinenbauern, Werkstoffwissenschaftlern, Physikern und Chemikern betrieben. Sie befasst sich mit der wissenschaftlichen Beschreibung von Reibung, Verschleiß und Schmierung sowie der Entwicklung von Technologien zur Optimierung von Reibungsvorgängen. Zur mathematischen Beschreibung dient der Reibungskoeffizient. |
| lexicalization | deu: Tribologie |
| lexicalization | deu: Reibungslehre |
| lexicalization | deu: Verschleißforschung |
| Estonian |
| has gloss | est: Triboloogia on teadusharu, mis käsitleb detailide hõõrdumist, määrimist ja kulumist. Iga triboloogilist probleemi saab käsitleda tribosüsteemi mõiste abil. |
| lexicalization | est: Triboloogia |
| Finnish |
| has gloss | fin: Tribologia on konetekniikan tutkimusalue, joka tarkastelee kosketuspintojen kitkaan, kulumiseen ja voiteluun liittyviä ilmiöitä. Kosketuksen ominaisuuksilla on oleellinen vaikutus ajoneuvojen ja voimansiirtolaitteiden suorituskykyyn, kestoikään, tehohäviöihin, meluun ja käyttövarmuuteen. |
| lexicalization | fin: Tribologia |
| French |
| has gloss | fra: Le mot tribologie, construit à partir des racines grecques tribein (frotter) et logos (discours, étude), a été proposé en 1968 par G. Salomon pour désigner la science qui étudie les phénomènes susceptibles de se produire entre deux systèmes matériels en contact, immobiles ou animés de mouvements relatifs. Il recouvre, entre autres, tous les domaines du frottement, de l’usure et de la lubrification. |
| lexicalization | fra: tribologie |
| Croatian |
| has gloss | hrv: Tribologija (od grčkog τριβοσ "(ja) trljam") je znanost o površinama u dodiru, relativnom gibanju i o pratećim aktivnostima. Jednostavnije i razumljivije bi se moglo reći da je tribologija znanstveno – stručna disciplina koja se sveobuhvatno bavi problemima trenja, trošenja i podmazivanja. Proučavanje tribologije, najčešće, ima primjenu u dizajnima ležajevima, ali koristi se u skoro svakom aspektu moderne tehnologije. Svaki proizvod, kod kojeg jedan materijal klizi ili se trlja o drugi, je obuhvaćen složenim tribološkim međudjelovanjima, bilo da je površina podmazana ili nepodmazana. |
| lexicalization | hrv: Tribologija |
| Ido |
| has gloss | ido: Tribologio es cienco di friciono (uzuro e lubrifiko) kun du korpi en kontakto es anmizita da relata movi do precipua ingranajo ma anke kondicione. |
| lexicalization | ido: Tribologio |
| Italian |
| has gloss | ita: La tribologia è la scienza che studia lattrito, la lubrificazione e lusura di superfici a contatto e in moto relativo. Il suo nome deriva dal greco Τριβος ("tribos") che significa strofinamento e λόγος("logos") che significa ragionamento. Uno dei più eminenti studiosi di questa disciplina è stato Arnold Sommerfeld. Per la sua complessità, lindagine tribologica affianca quasi sempre, ai risultati teorici, risultati sperimentali, specialmente per lattrito e per l'usura. Voci correlate *Nanotribologia *Effetto triboelettrico |
| lexicalization | ita: tribologia |
| Japanese |
| has gloss | jpn: トライボロジー (tribology) とは、摩擦・摩耗・潤滑のメカニズムなどを扱う学問領域である。ギリシア語で「摩擦」を意味するtribosを語源とし、1965年にイギリスでまとめられた摩擦や摩耗による損害を推定した報告書（ジョスト報告）で初めて用いられた造語である。 |
| lexicalization | jpn: トライボロジー |
| Korean |
| lexicalization | kor: 마찰공학 |
| Lithuanian |
| has gloss | lit: Tribologija – mokslas, nagrinėjantis trinties, dilimo ir tepimo problemas, taikomuosius uždavinius. Pvz.: atsparumo dilimui didinimą, konkrečių mazgų dilimui didinimą. Tokias užduotis sprendžia tribotechnika. Problemų susietu su trintim sprendimas leidžia pasiekti žymų ekonominį efektą, kartais net 1/3 sumažinti išlaidas. Pagrindinės vystymosi kryptys yra tokios: |
| lexicalization | lit: Tribologija |
| Malay (macrolanguage) |
| has gloss | msa: Tribologi ialah bidang kajian sains dan teknologi tentang geseran, kehausan dan pelinciran serta pembangunan teknologi dalam mengoptimisasikan proses geseran. Tribologi melibatkan jurutera mekanik, ahli kimia, ahli fizik dan ahli sains bahan. Perkataan "tribologi" datang dari Greek τρίβω ("tribo") bermakna "(saya) gosok" (akar τριβ-), dan λόγος ("logos") bermakna prinsip atau logik. |
| lexicalization | msa: tribologi |
| Dutch |
| has gloss | nld: Tribologie, of wrijvingskunde is de tak van de werktuigbouwkunde die onderzoek doet naar het gedrag van contactvlakken tussen alle mogelijke materialen onder diverse omstandigheden, zoals nat, droog, koud of warm. Belangrijke aspecten zijn: wrijving en slijtage en het beperken van wrijving en slijtage door smering. |
| lexicalization | nld: Tribologie |
| Norwegian |
| has gloss | nor: Tribologi (fra latin: tribos – «gnidning» og logi – «lære») er læren om flater i relativ bevegelse og omhandler fagområdene friksjon, slitasje og smøring. Faget tribologi ligger i grenselandet mellom faststoffmekanikk og hydrodynamikk. Faget går hovedsakelig ut på å forstå fysikken i en tribologisk kontakt. Eksempler der kunnskap om tribologi er nødvendig er innen alt fra ski og smøring til oljesmøring og mekanikk der det er om å gjøre å ha minst mulig friksjon til bremser og dekkgrep der det er om å gjøre at friksjonen er størst mulig. |
| lexicalization | nor: tribologi |
| Polish |
| has gloss | pol: Tribologia (czasami spotykana także pod nazwą trybologia) – nauka o procesach zachodzących w ruchomym styku ciał stałych. W jej skład wchodzą badania nad tarciem, zużywaniem oraz smarowaniem zespołów ruchomych (głównie maszyn). Tribologia jest ważna przy konstruowaniu i eksploatacji ruchowych węzłów maszyn (np.: łożyska, sprzęgła, hamulce itp.). Stosowanie tej wiedzy pozwala osiągnąć polepszenie sprawności, niezawodności i trwałości różnych urządzeń. |
| lexicalization | pol: tribologia |
| Portuguese |
| has gloss | por: Tribologia (do grego τρίβω tribo significando esfregar, atritar, friccionar, e λόγος logos significando estudo, ou seja, o estudo da fricção) é a ciência e tecnologia que estuda a interação entre superfícies em movimento relativo, incluindo princípios como o atrito, o desgaste e a lubrificação.Quando a tribologia considera organismos vivos ela é designada por biotribologia e incorpora principios da medicina e das ciências biológicas. |
| lexicalization | por: Tribologia |
| Russian |
| has gloss | rus: Трибология ( – трение) как наука занимается исследованием и описанием процессов контактного взаимодействия взаимоперемещающихся деформируемых тел. Областью трибологических исследований являются процессы трения, изнашивания и смазки. Раздел физики, изучающий процессы взаимодействия твердых тел при их относительном перемещении. |
| lexicalization | rus: Трибология |
| Slovak |
| has gloss | slk: Tribológia je technická veda, ktorá sa zaoberá trením a opotrebovaním látok, častí strojov, mechanizmov a poddobne. |
| lexicalization | slk: Tribológia |
| Slovenian |
| has gloss | slv: Tribologija je veda o trenju, obrabi in mazanju . |
| lexicalization | slv: Tribologija |
| Castilian |
| has gloss | spa: La tribología (del griego tribos, "frotar o rozar") es la ciencia que estudia la fricción, el desgaste y la lubricación que tienen lugar durante el contacto entre superficies sólidas en movimiento. El término es usado universalmente desde finales del siglo XX. |
| lexicalization | spa: Tribologia |
| lexicalization | spa: tribología |
| Swedish |
| has gloss | swe: Tribologi är vetenskapen om ytor i glidande eller rullande kontakt och omfattar friktion, nötning och smörjning. Ordet kommer från grekiskans tribo, som betyder gnida. Ordet myntades 1966 i en rapport författad av Peter Jost där han konstaterade att tribologiska problem t.ex. slitage, hög friktion och haverier kostade samhället enorma summor varje år. Kostnaderna bedömdes ligga på flera procent (5-7%) av ett lands BNP. Tribologisk kunskap är viktig för maskintekniken, varför tribologisk forskning ofta bedrivs av institutionerna för maskinteknik vid Sveriges tekniska högskolor och universitet. Tribologin är dock ett interdisciplinärt forskningsfält, med beröringspunkter med både kemi, materialvetenskap, strömningslära och hållfasthetslära. |
| lexicalization | swe: Tribologi |
| Turkish |
| has gloss | tur: Triboloji (İngilizce; tribology), sürtünme, aşınma ve yağlama konularını inceleyen bilim ve teknoloji dalıdır. Triboloji sözcüğü eski Yunan dilindeki τριβο (tribo) "sürtünme" ile λόγος (logos) "prensip veya mantık" kelimelerinden türetilmiştir. |
| lexicalization | tur: Triboloji |
| Ukrainian |
| has gloss | ukr: Триботе́хніка — наука про контактну взаємодію твердих тіл при їх відносному русі, що охоплює весь комплекс питань тертя, зношування і мастила машин. |
| lexicalization | ukr: Триботехніка |
