| Information | |
|---|---|
| has gloss | (noun) (philosophy) the doctrine that knowledge derives from experience empiricist philosophy, empiricism, sensationalism |
| has gloss | eng: In philosophy, empiricism is a theory of that believes that all knowledge comes from experience. The British philosophers John Locke, George Berkeley and David Hume, clarified some of its basic ideas in the 17th and 18th century, building on the ideas of classical philosopher Aristotle. Empiricism is one of several competing views about how we know things, part of the branch of philosophy called epistemology, or "study of knowledge". Materialism and physicalism share some of attitudes of empiricism. |
| has gloss | eng: In the philosophy of science, empiricism emphasizes those aspects of scientific knowledge that are closely related to evidence, especially as discovered in experiments. It is a fundamental part of the scientific method that all hypotheses and theories must be tested against observations of the natural world, rather than resting solely on a priori reasoning, intuition, or revelation. Hence, science is considered to be methodologically empirical in nature. |
| lexicalization | eng: empiricism |
| lexicalization | eng: empiricist philosophy |
| lexicalization | eng: sensationalism |
| subclass of | (noun) a doctrine accepted by adherents to a philosophy philosophical doctrine, philosophical theory |
| has subclass | (noun) the predominant philosophical tradition in Great Britain since the 17th century British empiricism |
| has subclass | (noun) an empirical doctrine that advocates experimental principles experimentalism |
| has subclass | (noun) the form of empiricism that bases all knowledge on perceptual experience (not on intuition or revelation) positivism, logical positivism |
| Meaning | |
|---|---|
| Arabic | |
| has gloss | ara: الامبريقية أو تجريبية (باليونانية εμπειρισμός،، اللاتينية experientia - بمعنى الخبرة)، (بالإنكليزية:Empirique) توجه فلسفي يؤمن أن كامل المعرفة الإنسانية تاتي بشكل رئيسي عن طريق الحواس والخبرة. تنكر التجريبية وجود أية أفكار فطرية عند الإنسان أو أي معرفة سابقة للخبرة العملية. |
| lexicalization | ara: امبريقية |
| Aragonese | |
| lexicalization | arg: empirismo |
| Asturian | |
| lexicalization | ast: empirismu |
| Bengali | |
| has gloss | ben: ভাববাদীদের মতে মনের বাইরে কিছু নেই। মনের ভাবই জ্ঞানের একমাত্র বস্তু। দর্শনশাস্ত্রে অভিজ্ঞতাবাদ দ্বারা জ্ঞানের কিছু তত্ত্বকে বোঝায় যেখানে আদর্শ বা মকবাদের গঠনকার্যে অভিজ্ঞতার ভূমিকা মূখ্য হিসেবে ধরা হয়। এই মতবাদে সহজাত আদর্শগুলোকে তেমন কোন গুরুত্ব দেয়া হয়না। |
| lexicalization | ben: অভিজ্ঞতাবাদ |
| Bosnian | |
| has gloss | bos: Empirizam je gnoseološki (teorija o spoznaji) pravac, koji zastupa stanovište da je iskustvo osnovni izvor saznanja. Riječ je grčkog porijekla. |
| lexicalization | bos: Empirizam |
| Bulgarian | |
| has gloss | bul: Емпиризмът е течение във философията, според което цялото човешко знание произхожда от опита и се свежда до него, познанието трябва да се основава на емпирично изследване и индуктивни разсъждения. Той се противопоставя на априоризма, рационализма, синтезиран от Рене Декарт, където водещи са дедуктивните разсъждения и е близък със сенсуализма. Смята се, че емпиризмът е в основата на съвременния научен метод. Сред имената, свързвани с него, са Аристотел, Тома Аквински, Томас Хобс, Френсис Бейкън, Джон Лок, Джордж Бъркли и Дейвид Хюм. Във философията емпиризмът е теория на познанието, която твърди, че познанието възниква от опита. Емпиризмът е една от няколкотото конкуриращи се гледни точки по въпроса „как знаем нещата?”, част от дял то философията наречен епистемология или „теория на познанието”. Емпиризмът подчертава ролята на опита и фактите, особено чувственото възприятие, във формирането на идеи, докато отхвърля понятието за вродени идеи. |
| lexicalization | bul: емпиризъм |
| Catalan | |
| has gloss | cat: L'empirisme (del grec empíria o empeireia, que significa "experiència") és un corrent filosòfic sorgit a les Illes Britàniques al segle XVIII que és tradicionalment considerat com a oposat al racionalisme. |
| lexicalization | cat: empirisme |
| Czech | |
| has gloss | ces: Empirismus (řecky ἐμπειρισμός ze zkušenosti) je gnozeologický směr ve filozofii a psychologii, který za jediný zdroj poznání pokládá smyslové zkušenosti. Stojí v protikladu k racionalismu, který klade důraz na rozumovou složku poznání, jako jsou například u Kanta apriorní formy prostoru a času, které jsou předpokladem každé zkušenosti a nedají se z ní tedy odvodit. |
| lexicalization | ces: empirismus |
| lexicalization | ces: Empirismus |
| Danish | |
| has gloss | dan: Empirisme er en erkendelsesteori, der betoner erfaringens rolle i etablering af viden. Klassiske empirisme blev modstillet rationalisme, der betoner tænkningens rolle i erkendelsen. |
| lexicalization | dan: empirisme |
| lexicalization | dan: empiri |
| German | |
| has gloss | deu: Der Empirismus (griechisch εμπειρισμός, von der Empirie, < lateinisch: empiricus = der Erfahrung folgend) ist eine erkenntnistheoretische Richtung in der Philosophie, die alle Erkenntnisse aus der Sinneserfahrung, der Beobachtung oder dem Experiment ableitet (und von keinerlei Vorwissen ausgeht). Klassisch steht er im Gegensatz zum Rationalismus. Eine moderne Form des 20. Jahrhunderts ist der Logische Empirismus. |
| lexicalization | deu: Empirie |
| lexicalization | deu: Empirismus |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | deu: Erfahrungsdenken |
| Modern Greek (1453-) | |
| has gloss | ell: Εμπειρισμός στη φιλοσοφία ονομάζεται το δόγμα κατά το οποίο κάθε γνώση αποδίδεται στην εμπειρία και κατά το οποίο επίσης δεν υπάρχει αυτόματη ή προϋπάρχουσα (a priori) σκέψη. Η ψυχή μας είναι ένας άγραφος χάρτης πάνω στον οποίον καταγράφονται οι αισθήσεις. Το ερώτημα του Εμπειρισμού είναι με ποιο τρόπο ο νους αποκτά αναπαραστάσεις; Η απάντηση που δίνουν είναι μέσω των 5 αισθήσεων. Διακρίνουν την εξωτερική αίσθηση μέσω της οποίας λαμβάνουμε τα εξωτερικά ερεθίσματα και την εσωτερική αίσθηση, μέσω της οποίας τα επεξεργαζόμαστε και δημιουργούμε τις έννοιες και στη συνέχεια τις γνώσεις.Αντίθετο δόγμα είναι ο λογικισμός, κατά τον οποίο η γνώση αποδίδεται στο λογικό συμπέρασμα. Στηρίζεται στην a posteriori γνώση, δηλαδή στην γνώση την οποία μπορούμε να γνωρίζουμε μέσω της εμπειρίας των αισθήσεων. Ο εμπειρισμός αντιπαραβάλλεται και με τον ρασιοναλισμό. Οι εμπειριστές δεν θεωρούν τίποτε δεδομένο, πέρα από το άμεσα αντιληπτό και αυτό το οποίο προκύπτει από πειράματα. |
| lexicalization | ell: Εμπειρισμός |
| Esperanto | |
| has gloss | epo: Empiriismo estas skolo de filozofio fondita de Locke. Laŭ Locke, ne ekzistas iu ajn ideo en la menso je nasko; anstataŭe la menso estas tabula rasa aŭ tabulo blanka. La tabulo malblankiĝas, kiam la menso ricevas sensan impreson kaj el tiu eltiras ideojn per racio. |
| lexicalization | epo: Empiriismo |
| lexicalization | epo: empiriismo |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | epo: empirismo |
| Estonian | |
| has gloss | est: Empirism on mõttesuund, mis vastandub ratsionalismile, pidades teadmise aluseks kogemusi ja eitades kaasasündinud ideesid. Empirism seab muuhulgas kahtluse alla metafüüsika. Ratsionalismi ja empirismi vaidlus on klassikaline tunnetusteoreetiline probleem filosoofias. |
| lexicalization | est: Empirism |
| Basque | |
| has gloss | eus: Enpirismoa Aro modernoan agertu zen korronte filosofikoa da, batez ere Erresuma Batuan garatu zena. Enpirismoak dio ezagutza esperientziatik datorrela, eta garrantzitsuena subjektua baino objektua dela. |
| lexicalization | eus: Enpirismo |
| Persian | |
| has gloss | fas: تجربهگرایی فلسفه مدرن بر مبنای تجربه است. تجربهگرایی با استفاده از حسیات در مقابل عقل گرایی میباشد.تجربیات عقلی از علم حصولی است و روش اثبات غیر حسی دارد.طبق نظر دکارت اگر همه حواس چند گانه ما از کار بیافتند ولی مغز هنوز بتواند فکر کند حتماً ما وجود داریم پس تجربۀ این که ما می دانیم که هستیم از حواس چند گانه نیست و علم حصولی است. |
| lexicalization | fas: تجربهگرایی |
| Finnish | |
| has gloss | fin: Empirismi eli kokemusajattelu on tietoteoreettinen käsitys, jonka mukaan tieto perustuu kokemukseen (, ). Empirismin mukaan tieto perustuu aistihavaintoihin ja empiiriseen eli kokemusperäiseen tutkimukseen. Tietoa on mahdollista saada induktiivisella eli yleistävällä päättelyllä. |
| lexicalization | fin: empirismi |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | fin: empiirisyys |
| lexicalization | fin: empiria |
| French | |
| has gloss | fra: Lempirisme désigne un ensemble de théories philosophiques (avec des applications logiques, psychologiques ou linguistiques) qui font de lexpérience sensible lorigine de toute connaissance valide et de tout plaisir esthétique. Lempirisme soppose en particulier à linnéisme des idées et à lidée dune connaissance a priori. Il va souvent de pair avec une théorie associationniste des idées qui explique leur formation par la conjonction d'idées simples. |
| lexicalization | fra: empirisme |
| Gan Chinese | |
| has gloss | gan: 經驗主義（英文：Empiricism）係話知識產自經驗一隻哲學理論。佢強調揸得相到嗰現象做為分析嗰依據。 |
| lexicalization | gan: 經驗主義 |
| Serbo-Croatian | |
| has gloss | hbs: Empirizam (grč. empeiría, »iskustvo«) je gnoseološki (teorija o spoznaji) pravac, koji zastupa stav da je iskustvo osnovni izvor spoznaje i da joj ono određuje domet, mogućnosti i granice. To je upravo ono što želi reći osnovna deviza empirizma: Nihil est in intellectu quod non fuerit in sensu odnosno, da je svaka razumska spoznaja uvjetovana osjetilnom, da je razum u većoj ili manjoj mjeri ograničen samo na asocijativno kombiniranje iskustvene građe. Pojedini empiristi drugačije, uže ili šire određuju iskustvo i ulogu razuma u spoznavanju. |
| lexicalization | hbs: Empirizam |
| Hebrew | |
| has gloss | heb: אמפיריציזם הוא זרם מרכזי באפיסטמולוגיה (תורת ההכרה) של תקופת הנאורות. על פי האמפיריציזם המקורות היחידים של הידע האנושי הם הנסיון החושי והתצפית המדעית (אמפירי פירושו תצפיתי). על פי האמפירציזם כל ידע הוא אפוסטריורי (ידע הנובע מהנסיון) ולכן מה שמכונה "ידע א-פריורי" (שאינו תלוי בנסיון, הנובע מהשכל בלבד) אינו אפשרי. כל ידיעה מקורה או בנסיון או בהסקה אינדוקטיבית (הסקה מאוסף מקרים פרטיים אל הכלל) מן הנסיון. הזרם המקביל והמנוגד לאמפיריציזם באותה תקופה, היה הרציונליזם על פיו הרציו (השכל) הוא מקור הידע האנושי. האמפיריציזם והרציונליזם היו נסיונות לבנות את הידע האנושי מאפס, גישה רדיקלית זו איפיינה את הפילוסופיה של תקופת הנאורות שבהשפעת המהפכה הקופרניקאית דחתה את כל הפילוסופיות שקדמו לה. שלושת ההוגים המרכזיים של האמפיריציזם היו בריטים: גון לוק (אנגלי), גורג' ברקלי (אירי) ודייוויד יום (סקוטי). לרעיונות האמפיריציסטים, מקום מרכזי גם בזרם פילוסופי מאוחר יותר (המאה ה-20) המכונה פילוסופיה אנליטית או פילוסופיה אנגלו-אמריקאית. |
| lexicalization | heb: אמפיריציזם |
| Hindi | |
| has gloss | hin: अनुभववाद (एंपिरिसिज्म) एक दार्शनिक सिद्धांत है जिसमें इंदियों को ज्ञान का माध्यम माना जाता है और जिसका मनोविज्ञान के संवेदनवाद (सेंसेशनलिज़्म) का विकास अनुभववाद में हुआ। इस वाद के अनुसार प्रत्यक्षीकरण संवेदनाओं और प्रतिमाओं का साहचर्य हैं। हॉब्स और लॉक की परंपरा के अनूभववादियों ने स्थापना की कि मन स्थिति जन्मजात न होकर अनुभवजन्य होती हैं। बर्कले ने प्रथम बार यह प्रमाणित करने का प्रयास किया कि मूलत: अनुभव में स्पर्श और दृश्य संस्कारों के साथ सहचरित हो जानेवाले पदार्थों की गति का प्रत्यक्ष आधारित रहता हैं। |
| lexicalization | hin: अनुभववाद |
| Croatian | |
| has gloss | hrv: Empirizam (grč. empeiría, »iskustvo«) je gnoseološki (teorija o spoznaji) pravac, koji zastupa stav da je iskustvo osnovni izvor spoznaje i da joj ono određuje domet, mogućnosti i granice. To je upravo ono što želi reći osnovna deviza empirizma: Nihil est in intellectu quod non fuerit in sensu odnosno, da je svaka razumska spoznaja uvjetovana osjetilnom, da je razum u većoj ili manjoj mjeri ograničen samo na asocijativno kombiniranje iskustvene građe. Pojedini empiristi drugačije, uže ili šire određuju iskustvo i ulogu razuma u spoznavanju. |
| lexicalization | hrv: Empirizam |
| Hungarian | |
| has gloss | hun: Az empirizmus (görög εμπειρισμός az empíria szóból, jelentése: tapasztalat) a 17. században megjelenő filozófiai nézet, amely szerint az ismeretekre csak tapasztalataink segítségével tehetünk szert. A tudomány a megfigyeléseken illetve a kísérleteken alapszik. Az empirizmus elveti a velünk született fogalmakat és tételeket, a megismerést az érzéki észlelésbe vezeti vissza, ez a szenzualizmus. Empirista felfogású a sztoicizmus és az epikureizmus. Később a racionalizmussal egyesülve még hosszú századokon keresztül cáfolja a szkepticizmus eszméit. |
| lexicalization | hun: empirizmus |
| Ido | |
| has gloss | ido: Empiriko esas metodo (neciencala) fondita sur experimentado (nekompleta). |
| lexicalization | ido: Empiriko |
| Indonesian | |
| has gloss | ind: Empirisme adalah suatu aliran dalam filsafat yang menyatakan bahwa semua pengetahuan berasal dari pengalaman manusia. Empirisme menolak anggapan bahwa manusia telah membawa fitrah pengetahuan dalam dirinya ketika dilahirkan. Empirisme lahir di Inggris dengan tiga eksponennya adalah David Hume, George Berkeley dan John Locke. |
| lexicalization | ind: empirisme |
| lexicalization | ind: Empirisme |
| Icelandic | |
| has gloss | isl: Raunhyggja er viðhorf í þekkingarfræði og vísindaheimspeki sem leggur áherslu á hlutverk reynslu í tilurð þekkingar. |
| lexicalization | isl: raunhyggja |
| Italian | |
| has gloss | ita: Lempirismo (dal greco εμπειρια - esperienza) è la corrente filosofica, nata nel Seicento in Inghilterra, secondo cui la conoscenza umana deriva esclusivamente dai sensi o dallesperienza. I maggiori esponenti dellempirismo anglo-sassone furono John Locke, George Berkeley, e David Hume: costoro negavano che gli esseri umani avessero idee innate, o che qualcosa fosse conoscibile a prescindere dallesperienza. |
| lexicalization | ita: empirismo |
| Japanese | |
| has gloss | jpn: 経験論（けいけんろん、）、あるいは経験主義（けいけんしゅぎ）は、人間の全ての知識は我々の経験の結果である、とする哲学上または心理学上の立場である（例：ジョン・ロックの「タブラ・ラサ」＝人間は生まれたときは白紙である）。経験論は哲学的唯物論や実証主義と緊密に結びついており、大陸合理主義や直観主義と対立する。ベーコン以来、経験論は特にイギリスで発達し、その伝統は大陸哲学と区別してイギリス経験論とも呼ばれる。 |
| lexicalization | jpn: 経験論 |
| Georgian | |
| has gloss | kat: ემპრიზმი (ბერძ.empeiria გამოცდილება) — თეორია, რომელიც ცდას აღიარებს შემეცნების ერთადერთ წყაროდ. იგი არ უარყოფს გონების ანუ აბსტრაქტული აზროვნების როლს შემეცნების პროცესში, მაგრამ კატეგორიულად კრძალავს მის მიერ ცდის საზღვრებს მიღმა გასვლას. აზროვნება, თუგინდ თეორიული და აბსტრაქტული, ოღონდ ცდის ფარგლებში — ასეთია ემპირიზმის მოთხოვნა. |
| lexicalization | kat: ემპირიზმი |
| Korean | |
| has gloss | kor: 경험론(經驗論)은 일반적으로 근대 과학적 방법의 중심에 있는 주제로 여겨진다. 우리의 이론은 직관이나 신념보다는 세계에 대한 우리의 관찰에 기초되어야한다고 주장하는 이론이다. 즉, 연역적 논리보다는 경험적 연구와 경험적 지식 귀납적 추리이다. |
| lexicalization | kor: 경험론 |
| Kurdish | |
| has gloss | kur: Empîrîzm (ji zimanê yewnanî εμπειρισμός, empeirismós, ango ceribandingerî, rêbaza ceribandinê) yek ji angaşt an dibistanên fîlozofî, derûnînasî û dîsîplînên zanistiyê ye. |
| lexicalization | kur: empîrîzm |
| Latin | |
| has gloss | lat: Empirismus est cognoscendi modus, qui scientiam potius experientia (Graece ) quam ratione fundat. Itaque philosophi aetatis modernae empirismum rationalismo opposuerunt. |
| lexicalization | lat: Empirismus |
| Latvian | |
| has gloss | lav: Empīrisms (sengrieķu valodā - empeiria) ir filozofiska nostādne, ka visām zināšanām ir jābalstās uz pieredzi. Jēdziena rašanās Runājot par empīrisma rašanos, vajadzētu pieminēt grieķu filozofu Epikrītu, kurš radīja sistēmu, ko sauca par Epikrītismu. Epikrīts savas zinātnes teorijas balstīja uz saprāta nojēgumu, apgalvojot, ka maņa ir pastāvīgs un nemainīgs pamatojuma pierādījums. Pats termins “empīrisms” ir cēlies no grieķu vārda empeiria (tulk. - pieredze). “Empīrisms” ir radies arī no vārda empiric, kas nozīmē ārstu, kurš savā darbībā paļaujas un praktisko pieredzi. Empīrisma mērķi * savākt un sadalīt kategorijās objektīvus faktus vai datus par pasauli * veidot hipotēzes un tās izskaidrot * cik vien tas iespējams izslēgt no šī procesa jebkuru cilvēka faktora ietekmi * izdomāt eksperimentālas metodes, lai pārbaudītu un pierādītu (vai apgāztu) šo datu un hipotēžu patiesumu. |
| lexicalization | lav: Empīrisms |
| lexicalization | lav: empīrisms |
| Lithuanian | |
| has gloss | lit: Empirizmas ( - patirtis) - pažinimo teorija, akcentuojanti patirties, įrodymų svarbą, suvokimą per jutimo receptorius. Empirizmas teigia, kad pažinimo šaltinis yra patirtis, gaunama per pojūčius, t. y. tai, ką galime jusliškai patirti; žinios įgytos stebint ir eksperimentuojant turi daug didesnę praktinę reikšmę, nei gautos vien tik sausais loginiais samprotavimais. |
| lexicalization | lit: Empirizmas |
| lexicalization | lit: empirizmas |
| Malay (macrolanguage) | |
| has gloss | msa: Empirisisme adalah suatu aliran falsafah yang menyatakan bahawa semua pengetahuan diperolehi atau berdasarkan pengalaman. Dengan itu, ia juga menyatakan bahawa semua kenyataan berkenaan pengetahuan terhadap dunia hanya boleh dijustifikasikan oleh pengalaman. Epicurus adalah tokoh Yunani yang menyebarkan aliran rasionalisme berpendapat bahawa pancaindera adalah asas kepada ilmu yang benar. Pendirian yang sama juga didukung oleh golongan stoisisme, yang mendakwa bahawa sejak manusia dilahirkan jiwanya ibarat kain kosong (empty tablets) tetapi akan menerima corak yang mewarnainya. Corak ini akan membentuk imej-imej yang seterusnya melahirkan fikiran-fikiran teretentu. Baik Epicurus mahupun stoicisme meyakini bahwa ilmu berpunca dari pancaindera, atau dari luar, bukannya dari akal fikiran. |
| lexicalization | msa: empirisisme |
| Low German | |
| has gloss | nds: De Empirismus (greeksch εμπειρισμός, vun de Empirie, Latiensch experientia - Insicht, Beleevnis) is en Twieg vun de Kennistheorie un höört to de Philosophie un to de Psychologie to. He geiht dor vun ut, dat al Kennis ehrn Grund hett in Beleevnissen un Indrück vun de Sinnen. |
| lexicalization | nds: Empirismus |
| Dutch | |
| has gloss | nld: Empirisme is een filosofische stroming waarin gesteld wordt dat kennis uit de ervaring voortkomt. Deze stroming is tegengesteld aan het rationalisme (en ook tegengesteld aan elk innatisme). |
| lexicalization | nld: empirisme |
| lexicalization | nld: empirie |
| Norwegian Nynorsk | |
| has gloss | nno: Empirisme er ein metode det ein lèt erfaringsmessige fakta bestemme utforminga av teorien omkring ei sak, og er ein metode som er vesentleg ulik frå t.d. hypotetisk deduksjon. |
| lexicalization | nno: Empirisme |
| Norwegian Bokmål | |
| lexicalization | nob: empirisme |
| Norwegian | |
| has gloss | nor: Empiri er vitenskapelige undersøkelser av virkeligheten. Empiriske erfaringer er opplevelser som ikke bygger på filosofiske resonnement, men på virkelige erfaringer, undersøkelser og eksperiment. |
| lexicalization | nor: Empiri |
| Piemontese | |
| has gloss | pms: Lempirism a lé na teorìa dla conossensa dont la nos a lé larciamesse a lesperiensa dij sens tanme sorgiss ëd conossensa imedià denonsià osservativ. |
| lexicalization | pms: Empirism |
| Polish | |
| has gloss | pol: Empiryzm (od empeiría – "doświadczenie") – doktryna filozoficzna głosząca, że źródłem ludzkiego poznania są wyłącznie lub przede wszystkim, bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze świata zewnętrznego, zaś wszelkie idee, teorie itp. są w stosunku do nich wtórne. |
| lexicalization | pol: empiryzm |
| Portuguese | |
| has gloss | por: Na filosofia, Empirismo é um movimento que acredita nas experiências como únicas (ou principais) formadoras das ideias, discordando, portanto, da noção de ideias inatas. |
| lexicalization | por: empirismo |
| Moldavian | |
| has gloss | ron: Empirismul (gr. εμπειρισμός, "test", "încercare") este doctrina filozofică a testării, a experimentării, şi a luat înţelesul mai specific conform căruia toată cunoaşterea umană provine din simţuri şi din experienţă. Empirismul respinge ipoteza conform căreia oamenii au idei cu care s-au născut, sau că orice se poate cunoaşte fără referinţă la experienţă. |
| lexicalization | ron: empirism |
| lexicalization | ron: эмпиризм |
| Russian | |
| has gloss | rus: Эмпири́зм (от — опыт) — направление в теории познания, признающее чувственный опыт единственным источником достоверного знания. Противостоит рационализму и мистицизму. Для эмпиризма характерна абсолютизация опыта, чувственного познания, принижение роли рационального познания (понятий, теории). Как целостная гносеологическая концепция эмпиризм сформировался в XVII—XVIII вв. (Фрэнсис Бэкон, Томас Гоббс, Джон Локк, Джордж Беркли, Дэвид Юм); элементы эмпиризма присущи позитивизму, неопозитивизму (логический эмпиризм). |
| lexicalization | rus: эмпиризм |
| Slovak | |
| has gloss | slk: Empirizmus je filozofický smer - učenie, ktoré za zdroj poznatkov pokladá jedine skúsenosť (empíriu). Empirizmus sa snaži celé poznanie zdôvodniť skúsenosťou alebo na základe skúsenosti. Empirizmus je filozoficko-gnozeologické stanovisko, podľa ktorého pôvod, obsah, forma a kritériá všetkého poznania, princípy ľudského konania a mravnosti pochádzajú zo skúsenosti. |
| lexicalization | slk: Empirizmus |
| Castilian | |
| has gloss | spa: Empirismo proviene del término griego έμπειρία; la traducción latina es experientia, de la que se deriva la palabra experiencia. |
| lexicalization | spa: empirismo |
| Serbian | |
| has gloss | srp: Емпиризам је у филозофији, правац према којем се целокупно сазнање заснива на искуству. Његова основна гносеолошка теза јесте да нема урођених идеја, већ само стечених („Ништа не постоји у разуму што пре тога није било у чулима“). У методологији, правац који прикупља, обрађује и процењује емпиријске чињенице и уопштава сазнања индуктивним закључивањем. У психологији, према овом схватању, човеково мишљење и понашање готово је у потпуности резултат личног искуства, док наслеђе има сасвим неважну улогу. |
| lexicalization | srp: Емпиризам |
| Swedish | |
| has gloss | swe: Empirism är en filosofisk lära som tar sin utgångspunkt i tanken att endast det som bevisats erfarenhetsmässigt kan betraktas som tillförlitligt, och metoden att låta tillgängliga fakta bestämma utformningen av en teori. |
| lexicalization | swe: empirism |
| lexicalization | swe: empiri |
| Tamil | |
| has gloss | tam: அனுபவதாதம் மெய்பொருளை எப்படி அறியலாம் என்பதைப் பற்றிய ஒர் அணுகுமுறை ஆகும். அனுபவதாதம் ஆதாரத்தையும் அனுபவத்தையும் முன்னிறுத்துகின்றது. குறிப்பாக புலங்களின் ஊடாக பெறப்படும் அறிவை இது முதன்மைப்படுத்துகின்றது. |
| lexicalization | tam: அனுபவவாதம் |
| Turkish | |
| has gloss | tur: Deneycilik, ampirizm veya empirizm, bilginin duyumlar sayesinde ve deneyimle kazanılabileceğini öne süren görüştür. Deneyci görüşe göre insan zihninde doğuştan bir bilgi yoktur. İnsan zihni, bu nedenle boş bir levha (tabula rasa) gibidir. |
| lexicalization | tur: deneycilik |
| Ukrainian | |
| has gloss | ukr: Емпіри́зм (грец. έμπειρία — досвід) — напрям у теорії пізнання, що визнає почуттєвий досвід джерелом знань і стверджує, що все знання ґрунтується на досвіді. Протистоїть раціоналізму та містицизму. При цьому, інша пізнавальна здатність людини — розум — розглядається в емпіризмі тільки як сполучення і перекомпонування того матеріалу, що даний нам у досвіді, а також як здатність, що у принципі нічого не додає до змісту нашого знання. У методологічному плані емпіризм — це принцип, відповідно до якого життєва практика, мораль і наука повинні базуватися винятково на відповідному досвіді. |
| lexicalization | ukr: емпіризм |
| Urdu | |
| lexicalization | urd: تجربیت |
| Uzbek | |
| has gloss | uzb: Empirizm (yunoncha έμπειρία - "tajriba") bilim faqat shaxsiy tajriba ortidan olinishi mumkinligini uqtiruvchi epistemologiya yo‘nalishidir. Ratsionalizmdan farqli o‘laroq kuchli subyektivizmga suyanadi. |
| lexicalization | uzb: Empirizm |
| Vietnamese | |
| has gloss | vie: Trong triết học, chủ nghĩa kinh nghiệm hay chủ nghĩa duy nghiệm là một lý thuyết về tri thức với đặc điểm nhấn mạnh vai trò của trải nghiệm. Trải nghiệm có thể được hiểu là bao gồm tất cả các nội dung của ý thức hoặc nó có thể được giới hạn trong dữ liệu của các giác quan mà thôi. |
| lexicalization | vie: chủ nghĩa kinh nghiệm |
| Chinese | |
| has gloss | zho: 经验主义(Empiricism)又作經驗論，通常指相信对现代科学方法，认为理论应建立于对于事物的观察，而不是直觉或迷信。意即通过实验研究而后进行理论推导优于单纯的逻辑推理。 |
| lexicalization | zho: 经验主义 |
| Links | |
|---|---|
| has category | (noun) the rational investigation of questions about existence and knowledge and ethics philosophy |
| Show unreliable ▼ | |
| similar | e/Empiricism |
| similar | e/simple/Empiricism |
| Media | |
|---|---|
| media:img | Aristoteles Louvre.jpg |
| media:img | Aristotle by Raphael.jpg |
| media:img | Berkeley1-1.jpg |
| media:img | Bertrand Russell.jpg |
| media:img | Bertrandrussell.JPG |
| media:img | Charles Sanders Peirce theb3558.jpg |
| media:img | David Hume.jpg |
| media:img | David-hume-edinburgh.jpg |
| media:img | Demokrit.jpeg |
| media:img | Epikouros BM 1843.jpg |
| media:img | Francis Bacon.jpg |
| media:img | George Berkeley by John Smibert.jpg |
| media:img | Gottfried Wilhelm von Leibniz.jpg |
| media:img | Hume.jpg |
| media:img | Immanuel Kant (painted portrait).jpg |
| media:img | John Locke.jpg |
| media:img | JohnStuartMill.JPG |
| media:img | JohnStuartMill.jpg |
| media:img | Locke-John-LOC.jpg |
| media:img | René Descartes.jpg |
| media:img | Roger-bacon-statue.jpg |
| media:img | Rotating earth (large).gif |
| media:img | Sextus.jpg |
| media:img | Thomas Hobbes (portrait).jpg |
| media:img | Voltaire.jpg |
| media:img | William james.png |
| media:img | William of Ockham - Logica - 1341.jpg |
| media:img | Wm james.jpg |
Lexvo © 2008-2024 Gerard de Melo. Contact Legal Information / Imprint
