| Afrikaans |
| has gloss | afr: n Abakus is n rekenkundige toestel, dikwels saamgestel as 'n houtraam met krale wat op drade gly. Dit was in gebruik eeue voor die aanvaarding van die geskrewe Hindoe-Arabiese numeriese stelsel en word steeds algemeen gebruik deur handelaars en klerke in Sjina en elders. |
| lexicalization | afr: abakus |
| Arabic |
| has gloss | ara: أباكوس Abacus كلمة لاتينية تأتي من اليونانية (أباكس Abax) وتعني اللوح. في اليونانية القديمة كان ذلك عبارة عن لوح مربع من الحجر مغطى بطبقة رقيقة من الرمال الناعمة تستخدم لأجراء عمليات العد والحساب بالرسم على الرمال ثم تمحى .وهناك ارتباط أيضاً للكلمة بالعبرية ( أباك Abhaq )وتعني التراب والتي تشير إلى لوح الرسم المغطى بالتراب . أما العداد أباكوس الذي نعرفه اليوم هو وسيلة حساب يدوية تتكون من إطار بأسلاك متوازية أو قضبان تمر خلال خرزات أو حصيات وتستخدم اليوم لتعليم الحساب للأطفال في المراحل الابتدائية. |
| lexicalization | ara: أباكوس |
| Aymara |
| has gloss | aym: Jakhuña , amparampi apnaqaña, jakhthapiñataki, jakhuqañataki, miratayañataki, lakiñataki lurata yä. |
| lexicalization | aym: Jakhuña |
| Azerbaijani |
| has gloss | aze: Abak (lat. abacus - hesab taxtası), b.e.ə. IV əsrdən başlayaraq Qədim Yunanıstanda, Romada və 18 əsrədək Qərbi Avropada hesablama üçün işlədilmiş lövhə. Lövhə zolaqlara bölünürdü. Bu zolaqlardakı markaları (sümük, daş və s.) hərəkət etdirməklə hesablama aparılırdı. Azərbaycanda abak - hesab taxtası kimi tanınır. |
| lexicalization | aze: abak |
| Belarusian |
| has gloss | bel: Абак, Абакус (грэц. Abacos — дошка) — дошка з жалабкамі, па якіх перасоўваліся каменьчыкі або косткі, прымянялася для арытмэтычных вылічэньняў у Старажытнай Грэцыі і Старажытным Рыме з 4 стагодзьдзя да н. э. У Заходняй Эўропе выкарыстоўвалася да 18 стагодзьдзя. |
| lexicalization | bel: Абак |
| Bengali |
| has gloss | ben: অ্যাবাকাস পাটিগাণিতিক গণনা সম্পাদনের একটি প্রাচীন যন্ত্র, যাতে একটি কাঠের ফ্রেমের বসানো তারে লাগানো গুটি উপরে নীচে সরিয়ে গণনা করা হয়। ফ্রেমে বসানো একটি তারের উপর গুটিগুলি বসানো থাকে। তারগুলির সাথে লম্বভাবে একটি আড়াআড়ি দণ্ড থাকে যা গুটিগুলিকে দুইভাগে ভাগ করে। |
| lexicalization | ben: অ্যাবাকাস |
| Bosnian |
| lexicalization | bos: računaljka |
| Catalan |
| has gloss | cat: Un àbac (del llatí abăcus, i grec άβαξ-ακος, que significa taula) és una eina per al càlcul manual doperacions aritmètiques, que consisteix en un marc amb filferros paral·lels per on es fan córrer boles. Shi poden representar nombres enters o decimals. Per a representar un nombre es fa servir la base decimal a on cada fil de boles representa les unitats, desenes, centenes, etcètera. |
| lexicalization | cat: Abac |
| lexicalization | cat: àbac |
| Czech |
| has gloss | ces: Počítadlo či abakus je jednoduchá mechanická pomůcka usnadňující výpočty. Byla to nejdříve deska s počtářskými kaménky a vyznačenými sloupci, později destička se žlábky nebo rámeček s kuličkami na tyčkách. Destička mohla být také nahrazena pouhými čarami vyznačenými v písku. |
| lexicalization | ces: Abakus |
| lexicalization | ces: Počitadlo |
| lexicalization | ces: Počítadlo |
| lexicalization | ces: abakus |
| lexicalization | ces: nadhlavnice |
| Modern Greek (1453-) |
| has gloss | ell: Ο άβακας είναι ένα απλό αριθμοόργανο που το χρησιμοποιούμε για την εκτέλεση των βασικών πράξεων (πρόσθεση, αφαίρεση και πολλαπλασιασμό). |
| lexicalization | ell: άβακας |
| Esperanto |
| lexicalization | epo: abako |
| Estonian |
| has gloss | est: Abakus (ladina sõnast abacus) on kivikeste või pulgakestega arvutuslaud, arvelaua eelkäija. |
| lexicalization | est: Abakus |
| lexicalization | est: arvelaud |
| Basque |
| has gloss | eus: Abakoa kalkuluak egiteko tresna bat da, metalezko alanbre batzuetatik igarotzen diren bolatxoen bidezkoa, batuketak, kenketak eta biderketak egiteko. Hauek, unitateak, hamarrekoak, ehunekoak, milakoak etab. Markatzen dituen marko batean daudelarik. Seguruenik jatorri babilonikokoa, kalkulagailu digital modernoaren aitzindaria da. Europa eta mundu arabiarraren bidez, Erdi Aroan merkatariek erabilia izan zen, eta apurka-apurka indoarabiar zenbakietan oinarritutako aritmetikagatik ordezkatua izan zen. XVIII. Mendeaz geroztik Europan gutxi erabili bazen ere, oraindik Ekialde Ertaina, Txinan, Japonen eta Corean erabiltzen da. |
| lexicalization | eus: abako |
| Persian |
| has gloss | fas: چرتکه وسیلهای قدیمی است که برای انجام محاسبات به کار میرود. از آن میتوان برای انجام چهار عمل اصلی ریاضی استفاده کرد و حتی میتوان آن را برای محاسبه ریشه دوم و سوم اعداد نیز به کار برد. |
| lexicalization | fas: چرتکه |
| Filipino |
| Irish |
| lexicalization | gle: fráma comhairimh |
| lexicalization | gle: abacas |
| Galician |
| has gloss | glg: O ábaco é un instrumento de cálculo, consiste nun cadro de madeira, mármore ou pedra caliza que leva bólas enfiadas en arames. Empregado antes da introdución sistema numeral árabe, utilizado aínda polas persoas con problemas visuais. |
| lexicalization | glg: ábaco |
| Serbo-Croatian |
| has gloss | hbs: Abakus (lat.) ili abak (grč.) je prva poznata sprava za računanje starih Egipćana, Grka, Rimljana, Kineza. Računaljka je bila u obliku ploče. Rimski abak je bio ploča podeljena na pruge ili pravougaona polja, po kojima su se pomerali kamenčići ili žetoni. Prema položaju kamenčiću je pripadala određena mesna vrednost. Od latinskog izraza calculus - kamenčić nastalo je izraz calculare - računati. U Evropi se rimski abak mestimično upotrebljavao do XVI veka. Kineski abak je bio okvir sa napetim žicama na kojima su nanizane kuglice, svakoj žici, odgovarala je određena mesna vrednost. (Stariji korisnici se sećaju ovih računala sa prvih časova matematike u osnovnoj školi.) Od kineskog razvio se i japanski soroban na kojem su unutar okvira na štapićima bili nanizani dvostruki čunjići (4+1 na svakom štapiću). Soroban se u Japanu i danas ponegde upotrebljava. Abak sličan kineskm i japanskom mnogo se do nedavno upotrebnjavao i u Rusiji (SSSR). |
| lexicalization | hbs: abakus |
| Hebrew |
| has gloss | heb: חשבונייה היא כלי חישוב הבנוי לרוב ממסגרת עץ שבתוכה חרוזים המושחלים על מוטות. החשבונייה שימשה במשך אלפי שנים ככלי לביצוע ארבע פעולות החשבון, והיא משמשת גם היום במקומות בהם השימוש במחשבון אינו זמין. |
| lexicalization | heb: חשבונייה |
| Hindi |
| Malay (macrolanguage) |
| has gloss | msa: __NOTOC__ Sempoa atau juga dikenali sebagai Abakus merupakan alat hitung untuk melakukan proses-proses aritmetik. Seringnya, ia terdiri daripada sebuah rangka kayu, dengan manik-manik yang menggelangsar pada wayar-wayar. Penggunanya menggelangsar pembilang secara insani pada batang-batang atau alur-alur. Ia telah digunakan selama berabad-abad sebelum penerimagunaan sistem angka Hindu-Arab tertulis dan masih digunakan secara meluas pada hari ini oleh para pedagang dan kerani di China, Jepun, Afrika dan negara-negara yang lain. |
| lexicalization | msa: sempoa |
| Mirandese |
| has gloss | mwl: L ábaco ye un antigo strumiento de cálclo, formado por ua moldura cun choupas ó arames paralelos, çpuostos ne l sentido bertical, correspundentes cada un a ua posiçon degital (ounidades, dezenas,...) i ne ls quales stan ls eilemientos de cuntaige (fichas, bolas, cuntas,...) que puoden fazer-se çlhizar lhibremente. Tubo ourige probablemente na Mesopotámia, hai mais de 5.500 anhos. L ábaco puode ser cunsidrado cumo ua stenson de l ato natural de se cuntar ne ls dedos. Amprega un porcesso de cálclo cun sistema decimal, atribuindo la cada heste un múltiplo de dieç. El ye outelizado inda hoije para ansinar a las ninos las ouparaçones de somar i subtrair. |
| lexicalization | mwl: ábaco |
| Nahuatl languages |
| has gloss | nah: Nepōhualtzintzin |
| lexicalization | nah: Nepohualtzintzin |
| lexicalization | nah: Nepōhualtzintzin |
| Neapolitan |
| lexicalization | nap: àbacco |
| Dutch |
| has gloss | nld: Een abacus (meervoud: abaci) is een telraam dat met name in het Verre Oosten werd en hier en daar nog wordt gebruikt. Hij bestaat uit een raamwerk met een aantal staven (bijvoorbeeld 12) waarop boven een dwarsbalk twee, en eronder vijf kralen zitten. Een getal wordt nu weergegeven door een aantal kralen in een kolom tegen de middenbalk te schuiven, waarbij de bovenste kralen voor 5 tellen en de onderste voor 1. Het getal 1 is dus een kraal aan de onderkant tegen de middenbalk, 5 een kraal aan de bovenkant tegen de middenbalk, en 6 een kraal van zowel de boven- als de onderkant tegen de middenbalk. Stellen we op deze manier 6 in en tellen er 6 bij op, dan doen we dat door nog een bovenkraal en nog een onderkraal tegen de middenbalk te schuiven. De resulterende som 12 wordt weergegeven door de twee 5-kralen weer weg te schuiven en in plaats daarvan op de kolom links daarvan een eenhedenkraal tegen de middenbalk te zetten, die dan 1 tiental aangeeft (transport). |
| lexicalization | nld: abacus |
| lexicalization | nld: telraam |
| Norwegian Nynorsk |
| has gloss | nno: Ei kuleramme eller eit reknebrett (også kalla abakus) er ein reiskap brukt som hjelperåd til å telja eller rekna med. Ei kuleramme er laga av ei ramme med fleire stavar eller trådar. Kvar tråd har kuler på som kan takast fram og tilbake. Ein tel ved å flytta kulene på trådane i samsvar med eit system, og finn løysinga frå stoda åt kulene etter at rekninga vert ferdig. Kulerammer er i dag mest brukte i aust- og søraust-Asia, særleg i Kina og Japan. |
| lexicalization | nno: kuleramme |
| Norwegian Bokmål |
| lexicalization | nob: abakus |
| lexicalization | nob: kuleramme |
| Norwegian |
| has gloss | nor: :Abakus har også andre betydninger Abakus (latin abacus; gresk abax eller abakos. Eventuelt har gresken hentet ordet fra et enda eldre hebraisk ord abq, som betyr sand). |
| lexicalization | nor: abakus |
| Occitan (post 1500) |
| lexicalization | oci: abac |
| Piemontese |
| has gloss | pms: Jàbaco a jero ëd taulëtte dovrà për fé dij cont. Ël nòm a ven dal grech ἅβαξ che a soa vira a lé belfé cha ven-a da lebréo abaq, cha veul dì póer, an arferiment a l'àbaco a póer. |
| lexicalization | pms: àbaco |
| Polish |
| has gloss | pol: Abakus lub abak (łac. abacus, gr. ábaks) – deska z wyżłobionymi rowkami, które symbolizowały kolejne potęgi dziesięciu. Ułatwiało liczenie, używane w Rzymie i Grecji od 440 p.n.e. do XVIII wieku - prekursor liczydła i maszyn liczących. Był używany także w innych krajach Europy. Obliczeń dokonywano poprzez wkładanie i przekładanie kamyków w rowkach. Zasada liczenia była taka sama jak na liczydle. Jedną z odmian abaku, stanowiącą poważne udoskonalenie, przypisywali Rzymianie pitagorejczykom i nazwali mensa pythagoreana. Chińczycy używali liczydła zwanego swan-pan. Jest ono wytworem własnym pomysłowości chińskiej. Odmiana japońska nosi nazwę . |
| lexicalization | pol: abakus |
| lexicalization | pol: liczydło |
| Portuguese |
| has gloss | por: O ábaco é um antigo instrumento de cálculo, formado por uma moldura com bastões ou arames paralelos, dispostos no sentido vertical, correspondentes cada um a uma posição digital (unidades, dezenas,...) e nos quais estão os elementos de contagem (fichas, bolas, contas,...) que podem fazer-se deslizar livremente. Teve origem provavelmente na Mesopotâmia, há mais de 5.500 anos. O ábaco pode ser considerado como uma extensão do acto natural de se contar nos dedos. Emprega um processo de cálculo com sistema decimal, atribuindo a cada haste um múltiplo de dez. Ele é utilizado ainda hoje para ensinar às crianças as operações de somar e subtrair. |
| lexicalization | por: Abaco |
| lexicalization | por: ábaco |
| Moldavian |
| has gloss | ron: Din punct de vedere tehnic, abac (substantiv neutru, un abac, două abace) sau, învechit, abacă (substantiv feminin), reprezintă un ansamblu de diagrame elementare, fiecare reprezentând grafic variaţia unei mărimi scalare în funcţie de doi parametri variabili. Serveşte la determinarea unor mărimi scalare, când se cunoaşte dependenţa lor de alte mărimi scalare cu valori cunoscute. |
| lexicalization | ron: abac |
| Russian |
| has gloss | rus: Аба́к (, , — доска) — счётная доска, применявшаяся для арифметических вычислений приблизительно с IV века до н. э. в Древней Греции, Древнем Риме. |
| lexicalization | rus: абак |
| lexicalization | rus: счёты |
| Sicilian |
| lexicalization | scn: badduttuleri |
| Slovak |
| has gloss | slk: Abakus (z lat. abacus, grécky αβαξ, ábax) je jednoduchá a historicky veľmi stará mechanická pomôcka, takzvané počítadlo. V mnohých krajinách (Rusko, Čína) je bežne používané dodnes. |
| lexicalization | slk: abakus |
| Slovenian |
| has gloss | slv: Abak (tudi abakus) je enostavno mehansko računalo. Beseda izhaja iz perzijske besede za gladko peskovno površino. Abak so verjetno iznašli Babilonci okrog leta 2400 pr. n. št. |
| lexicalization | slv: Abak |
| lexicalization | slv: abak |
| Castilian |
| has gloss | spa: Un ábaco es un objeto que sirve para facilitar cálculos sencillos (sumas, restas y multiplicaciones) y operaciones aritméticas. Normalmente, consiste en cierto número de cuentas engarzadas en varillas, cada una de las cuales indica una cifra del número que se representa. Este elemento sirve mucho a los niños para aprender las operaciones básicas por lo que es muy usado en niveles básicos. También es un cuadro de madera con alambres paralelos por los que corren bolas movibles y que sirve para enseñar el cálculo. |
| lexicalization | spa: Abaco |
| lexicalization | spa: ábaco |
| Sardinian |
| Serbian |
| has gloss | srp: Абакус (лат.) или абак (грч.) је прва позната справа за рачунање старих Египћана, Грка, Римљана, Кинеза. Рачунаљка је била у облику плоче. Римски абак је био плоча подељена на пруге или правоугаона поља, по којима су се померали каменчићи или жетони. Према положају каменчићу је припадала одређена месна вредност. Од латинског израза calculus - каменчић настало је израз calculare - рачунати. У Европи се римски абак местимично употребљавао до XVI века. Кинески абак је био оквир са напетим жицама на којима су нанизане куглице, свакој жици, одговарала је одређена месна вредност. (Старији корисници се сећају ових рачунала са првих часова математике у основној школи.) Од кинеског развио се и јапански соробан на којем су унутар оквира на штапићима били нанизани двоструки чуњићи (4+1 на сваком штапићу). Соробан се у Јапану и данас понегде употребљава. Абак сличан кинескм и јапанском много се до недавно употребњавао и у Русији (СССР). |
| lexicalization | srp: абакус |
| Swedish |
| has gloss | swe: Se även Abakus (arkitektur). En abakus, eller kulram, är ett gammalt räknehjälpmedel som består av en platta eller en ram med stavar eller trådar där kulor kan skjutas fram och tillbaka. Användes särskilt under antiken och i många utomeuropeiska kulturer. Kulramar av diverse modeller används fortfarande ibland i till exempel Japan och Kina. Den japanska versionen kallas soroban, den kinesiska suan pan. Vid användning läggs ramen på ett bord eller hålls i knäet med stavarna riktade längs med betraktelseriktningen. |
| lexicalization | swe: Abakus |
| lexicalization | swe: kulram |
| Tamil |
| has gloss | tam: எண்சட்டம் அல்லது அபக்கசு (Abacus) என்பது, முக்கியமாக ஒரு சில ஆசிய நாடுகளில் எண்கணித செயற்பாடுகளில், பயன்படுத்தப்பட்ட ஒரு கணிப்பீட்டுக் கருவியாகும். தற்காலத்தில், இந்த எண்சட்ட கருவியானது மூங்கிலாலான செவ்வக வடிவ சட்டத்தில், குறுக்காக உள்ள இணைப்புக்களில், மணிகளைக் கோர்த்து உருவாக்கப்படுகிறது. ஆனால், ஆரம்ப காலத்தில் இது மண், கல், மரம் அல்லது உலோகத்தில் ஏற்படுத்தப்படும் நீண்ட, குறுகிய பள்ளமான அமைப்புக்களில், பயற்றம் விதைகள் அல்லது சிறிய கற்களை வைத்து நகர்த்துவதுபோல் அமைக்கப்பட்டிருந்தது. தற்கால எண்களுக்குரிய எழுத்து வடிவம் தோன்றுவதற்கு பல நூற்றாண்டுகளுக்கு முன்னரே இந்த எண்சட்ட முறையானது தோன்றியிருந்தபோதிலும், தற்காலத்திலும், பல ஆசிய, ஆபிரிக்க பிரதேசங்களில் வியாபாரிகள், வர்த்தகர்கள், எழுத்தர்களால் இம்முறை பரந்தளவில் பயன்பட்டு வருகிறது. |
| lexicalization | tam: எண்சட்டம் |
| Tagalog |
| has gloss | tgl: :Para sa patag na bato sa itaas ng isang haligi, tignan abacus (arkitektura) Ang abakus o abako ay isang kagamitang pang-tuos, na kadalsang ginagawa bilang isang kuwadrong kahoy na may mga abaloryo na pinapadulas sa mga kawad. Ginagamit na ito daang-taon bago pa linangin ang sistema ng mga bilang Arabo at ginagamit pa rin ng mga mangangalakal at kleriko sa Tsina at mga iba pang lugar. |
| lexicalization | tgl: abakus |
| Thai |
| has gloss | tha: ลูกคิด เป็นเครื่องมือสำหรับใช้คำนวณ นับเป็นเครื่องคิดเลขยุคแรกๆ ของโลก ประกอบด้วยโครงสี่เหลี่ยม และมีแกนร้อยตัวลูกคิดกลมๆ สำหรับใช้นับเลข สามารถเลื่อนขึ้นลงได้ ลูกคิดแบบเชิงกลเช่นนี้มีด้วยกันหลายแบบ และหลายภูมิภาค เช่น บาบิโลน โรมัน จีน ญี่ปุ่น แต่ที่รู้จักกันดีคือลูกคิดแบบจีน ยังมีลูกคิดแบบที่ใช้ในจินตคณิต ซึ่งจะมีแถวบนเพียงลูกเดียวด้วย |
| lexicalization | tha: ลูกคิด |
| Turkish |
| has gloss | tur: Abaküs, sayı boncuğu veya çörkü, basit toplama ve çarpma işlemleri için kullanılan bir aletir. Boncukların sayılması şeklinde çalışır. |
| lexicalization | tur: abaküs |
| lexicalization | tur: Sayı boncuğu |
| Ukrainian |
| has gloss | ukr: Абак (, — дошка) — вид рахівниці у стародавній Греції та Римі, а також (до XIX століття) у Західній Європі. В країнах Далекого Сходу був розповсюджений китайський варіант абаку — суан-пан. |
| lexicalization | ukr: абак |
| Urdu |
| lexicalization | urd: گنتارا |
| Vietnamese |
| has gloss | vie: Bàn tính là một công cụ tính toán được sử dụng chủ yếu ở châu Á để thực hiện các phép toán số học. Ngày nay bàn tính được làm bằng khung tre với các hạt trượt trên dây trong khi những bàn tính ban đầu chỉ là hạt đậu hoặc đá di chuyển trong rãnh trên cát hoặc bàn gỗ, đá hay kim loại. Bàn tính được sử dụng nhiều thế kỉ trước khi chuyển sang hệ thống chữ số hiện đại. Ngày nay bàn tính vẫn được các thương nhân, nhà buôn và thư kí sử dụng rộng rãi ở châu Á, châu Phi và các nơi khác. |
| lexicalization | vie: bàn tính |
| Volapük |
| lexicalization | vol: bakud |
| Yue Chinese |
| has gloss | yue: 算盤係一種計數架生，佢個款係有個木框。裏面有一支支籤串住算珠。算盤估計響公元前1000年到前500年之間出現。響世界各地都有用過算盤來計數。嘅可以分為每行七粒珠（上面啲珠嘅數值係5，下面啲珠嘅數值係1）同埋五粒珠嘅算盤。唔同地方有唔同算盤，好似有中國算盤、巴比侖算盤、羅馬算盤、日本算盤、俄羅斯算盤、敎育算盤等等。 |
| lexicalization | yue: 算盤 |
| Chinese |
| has gloss | zho: 算盘是一種中国人发明的計算工具，在阿拉伯數字出現前廣為使用的計算工具。現在中國和俄羅斯仍有不少老商人使用它。 |
| lexicalization | zho: 算盘 |
