| German |
| has gloss | deu: Haugianer wurden in Norwegen und Dänemark Personen genannt, die der Erweckungsbewegung des Hans Nielsen Hauge angehörten. |
| lexicalization | deu: Haugianer |
| Finnish |
| has gloss | fin: Lukijaisuus, ruotsiksi läsare on Ruotsin Norrlandissa noin 1740 alkunsa saanut kirkon sisällä toiminut herätysliike. Liike sulautui 1800-luvulla osin lestadiolaisuuteen. Myös roseniolaisuus on peräisin lukijaisuudesta. Liikkeen juuret ovat Saksasta tulleessa pietismissä ja herrnhutilaisuudessa. Lukijaisuus vaikutti Ruotsissa 1750-1900. 1850-luvulla lukijaisuus oli yleinen nimitys kaikille kansanherätyksille. |
| lexicalization | fin: lukijaisuus |
| Norwegian Nynorsk |
| has gloss | nno: Haugianarane er ei nemning på dei som var med i rørsla starta av den kristne lekpredikanten Hans Nielsen Hauge (1771–1824). Hauge reiste kringom i store delar av sør-Noreg. Hauge reiste som mest i tida frå 1797 til 1804, og heldt religiøse møter på gardar. Religiøs møteverksemd utan godkjenning av soknepresten var ikkje lovleg i høve konventikkelplakaten. Difor vart Hauge ofte sett i fengsel. Hauge preika ei lære prega av pietisme, men la vekt på å tena Gud i praktisk arbeid. Haugianarane vart kjend for å driva med handel og å starta ymse typar industriverksemd. Slik verksemd kunne dreia seg om møller, og å driva utvinning av salt. Etter at Hauge døydde, heldt rørsla fram. Haugianarane er rekna som starten på lekmannsrørsla innan den norske kyrkja. Haugianarane kjempa for at konventikkelplakaten skulle opphevast, men det skjedde ikkje før den 27. juli 1842. Haugianarane tok etter kvart i bruk bedehus til møter i staden for privatheimar. I 1842 vart Det Norske Misjonsselskap stifta. |
| lexicalization | nno: Haugianarane |
| Norwegian |
| has gloss | nor: :Se også maleriet Haugianerne Haugianismen (eller Hauges Venner) er en norsk kristen bevegelse som var sterkest tidlig på 1800-tallet, og som opprinnelig ble forkynt av lekmannen Hans Nielsen Hauge. Tilhengere kalles haugianere. Bevegelsen påvirket norsk samfunnsliv i betydelig grad. |
| lexicalization | nor: Haugianisme |
| Swedish |
| has gloss | swe: Läsare är en benämning på väckelserörelser och personer, som betonade vikten av läseri, det vill läsande av Bibeln och annan kristen litteratur. Gammalläseriet präglades av pietismens lagiskhet, främst på 1700-talet. Nyläseriet präglades av 1800-talets nyevangelism och frikyrkliga rörelser med rötter i herrnhutismen. |
| lexicalization | swe: Läsare |