Bulgarian |
has gloss | bul: Иди (, от етруски език. iduare, "делят се") в Римския календар се нарича деня в средата на месеца. На 15-то число идите са през март, май, юли и октомври; на 13-то число са в останалите месеци. След реформата на календара от Юлий Цезар (вижте Юлиански календар) връзката между дължината на месеца и датата на която настъпват идите се губи. |
lexicalization | bul: иди |
Danish |
has gloss | dan: Idus martius var den 15. dag i måneden marts (martius) ifølge den traditionelle romerske kalender. Denne dato er i dag særligt kendt da den romerske statsmand Julius Cæsar blev dræbt på denne dato i 44 f.Kr.. Idus betegnede normalt den 13. dag i måneden, men i marts, maj, juli og oktober var det den 15. |
lexicalization | dan: idus martius |
German |
has gloss | deu: Die Iden (auch Eidus, Eidūs, Idus, Īdūs) eines Monats waren als bestimmte Tage in den Fasti des römischen Kalenders mit der Abkürzung „EID“ eingetragen. Im Martius, Maius, Quintilis und October fielen sie auf den 15., in den anderen Monaten auf den 13. Tag des Monats. Bei den Etruskern hieß der Tag Itus; die Sabiner nannten ihn Iden. Die Iden waren neben den Kalenden, Nonen und Terminalien einer der vier feststehenden Feiertage, die jeder Monat des römischen Kalenders hatte. Diese vier Feiertage bezeichneten ursprünglich die Mondviertel (Kalenden: Neumond, Iden: Vollmond, Nonen und Terminalien: zunehmender bzw. abnehmender Halbmond). |
lexicalization | deu: Iden |
Finnish |
lexicalization | fin: Maaliskuun idus |
French |
has gloss | fra: Les Ides de Mars (latin : Idus Martias) correspondent au 15 mars dans le calendrier romain. |
lexicalization | fra: Ides de mars |
Hebrew |
has gloss | heb: בלוח השנה הרומי, אידו של מארס (לטינית: idus martias) היה היום ה-15 בחודש הרומי מרץ (מרטיוס Martius). מקורה של המילה "אַיִד" (ides) במילה האטרוסקית שמשמעה "לחלק" - לוח השנה לא היה מחולק לימות השבוע וכל חודש היה מחולק לשלושה חלקים. |
lexicalization | heb: אידו של מארס |
lexicalization | heb: אידו של מרץ |
Croatian |
has gloss | hrv: Martovske ide (latinski Idus Martias), naziv za 15. mart u Rimskom kalendaru. Termin ide koristio se za 15. dan mjeseca marta, maja, julija i oktobra . Martovske ide bile su svetkovina u čast boga Marsa te se pritom održavala obično vojna parada. U moderno vrijeme termin martovske ide najpoznatiji je kao datum ubojstva Julija Cezara 709. AUC ili 44. pr. Kr. |
lexicalization | hrv: Martovske ide |
Italian |
has gloss | ita: Nel calendario romano le Idi di marzo cadevano il 15 marzo. Le idi erano un giorno di buon auspicio del calendario romano, e cadevano il 15° giorno di marzo, maggio, luglio e ottobre e il 13 negli altri mesi. |
lexicalization | ita: Idi di Marzo |
Latin |
has gloss | lat: Idus (iduum, plurale tantum, fem.) in fastis Romanis erant dies mensis feriatus cum plenilunio antiquitus congruens, mox tamen, postquam annus ad cursum solis aptatus est, non iam cum plenilunio congruens sed medio mense celebratus, ita ut ceteris quidem mensibus tertius decimus, mensibus vero Martio, Maio, Iulio, Octobri quintus decimus dies in mense esset. |
lexicalization | lat: idus |
Lithuanian |
has gloss | lit: Kovo idos – terminas, romėnų kalendoriuje apibūdinantis kovo 15 d. Apskritai, idos buvo tradicinio romėnų kalendoriaus kovo, gegužės, liepos ir spalio 15 d. bei kitų mėnesių – 13 dienomis. Šio pavadinimo nebeliko įsigalėjus Julijaus kalendoriui, tačiau jis dar ilgą laiką naudotas nusakyti mėnesio viduriui. |
lexicalization | lit: kovo idos |
Dutch |
has gloss | nld: Idus was bij de Romeinen de 13e of 15e dag van een maand (zie Iden). Het woord is tegenwoordig vooral bekend omdat Julius Caesar op de Idus van maart van het jaar 44 v.Chr. in de senaatszaal werd vermoord. |
lexicalization | nld: Idus |
Norwegian |
has gloss | nor: Idus martiae var den 15. dagen i mars (martius) i følge den romerske kaldenderen. Denne datoen er spesielt kjent på grunn av at Julius Cæsar ble drept på idus martiae i år 44 f.Kr. På grunn av Shakespeares skuespill Julius Cæsar og dets replikk «Beware the Ides of March» (vokt deg for idus martiae), har uttrykket blitt brukt som et varsel på katastrofe. |
lexicalization | nor: idus martiae |
Polish |
has gloss | pol: Idy (łac. Idus) - w kalendarzu rzymskim dzień przypadający w środku miesiąca. W słonecznym kalendarzu juliańskim termin ten nie ma astronomicznego znaczenia. Natomiast w pierwotnym kalendarzu księżycowym mianem Idus określano dzień, po którym następuje pełnia księżyca. |
lexicalization | pol: Idy |
Russian |
has gloss | rus: И́ды (, от этрусск. iduare, «делить») — в римском календаре так назывался день в середине месяца. На 15-е число иды приходятся в марте, мае, июле и октябре; на 13-е — в остальных восьми месяцах. После реформы календаря Юлием Цезарем (см. Юлианский календарь) связь между длиной месяца и числом, на которые приходятся иды, была утеряна. |
lexicalization | rus: иды |
Castilian |
has gloss | spa: En el calendario romano los idus de marzo caían en el 15 del mes de Martius. Los idus eran días de buenos augurios que tenían lugar los días 15 de marzo, mayo, julio y octubre y los días 13 del resto de los meses. |
lexicalization | spa: Idus de Marzo |
Swedish |
has gloss | swe: Idus är latin och betyder "dela". Mitten på varje månad kallas på latin för idus av den månaden. På grund av att den romerska kalendern gick helt efter månens cykler, så inföll idus på den 15:e i mars, maj, juli och oktober, medan man kallade den 13:e för idus i de andra månaderna. |
lexicalization | swe: idus |